Begraven in de natuur - natuurbegraafplaatsen in Nederland

Er komen steeds meer natuurbegraafplaatsen in Nederland.
Inmiddels heb ik een aantal keren een natuurbegraafplaats bezocht. Met name de rust en de natuur spreken mij erg aan.
Daarnaast vind ik ook een mooi gedachte dat een overledene (of de urn met de as) wordt begraven en verder tot in de eeuwigheid met rust wordt gelaten.
Maar wat is dat nu eigenlijk, een natuurbegraafplaats?

Natuurbehoud en -onderhoud

Een natuurbegraafplaats is een plek waar het behoud of de ontwikkeling van de natuur een rol speelt.
Sommige natuurbegraafplaatsen in Nederland zijn een samenwerking met Stichting Nieuwe Natuur en Natuurmonumenten. Andere zijn initiatieven van particulieren, organisaties of stichtingen.

Het is een andere manier van afscheid nemen op een natuurbegraafplaats

Begraven in de natuur is een andere manier van afscheid nemen van een overledene.
Over het algemeen is er voor de dienst, de begrafenis en het samenzijn een dagdeel (3 tot 4 uur) beschikbaar op een natuurbegraafplaats .
De meeste natuurbegraafplaats liggen, vanuit de Randstad gezien over het algemeen wat verder weg. Daardoor kan voor een andere wijze van vervoer worden gekozen - bijvoorbeeld de uitvaartbus.
In Noord-Holland is in 2020 bij Alkmaar natuurbegraafplaats Geestmerloo geopend.
Veel mensen zijn geïnteresseerd in natuurbegraafplaatsen. Er ontstaan op 'gewone' begraafplaatsen dan ook steeds vaker 'natuurbegraafplaatsen'. Het begraven gebeurt hier wel op een natuurlijke en duurzame manier, maar het aantal jaren grafrust en kosten zijn toch vaak anders dan bij reguliere natuurbegraafplaatsen.
Voorbeelden van deze natuurlijke begraafplaatsen zijn:

• Natuurbegraafplaats Nieuw Valkenveen, Naarden (Noord-Holland)
• Natuurbegraafplaats Het Wienerveeld, Ambt Delden (Drenthe)

Natuurbescherming

Op een natuurbegraafplaats gelden ook andere afspraken, mede om de natuur te beschermen.
Zo staan er geen traditionele gedenkstenen, maar ligt er vaak een boomschijf op een graf. De boomschijf vergaat na een aantal jaren en ook de graven gaan op termijn op in de natuur. Verder is het gebruik van natuurlijke materialen (voor kleding, urn, baar of uitvaartkist) een voorwaarde.
Men kan op natuurbegraafplaatsen een overledene begraven in een uitvaartkist of op een (draag)baar en omhuld in een lijkwade. Daarnaast is het mogelijk een urn met de as van de overledene een mooie plek te geven in de natuur.

Eenmalige kosten voor een graf

Begraven is in de regel duurder dan cremeren. De prijzen voor begraven op een natuurbegraafplaats verschillen.
Gemiddeld zijn de eenmalige kosten tussen € 3.750,- en zo'n € 5.000,-. Dit bedrag hoeft dus maar één keer te worden betaald.
Verlenging is daarna niet meer nodig.
Het begraaftarief (het delven van het graf) is meestal rond de € 600,-.
Vrijwel op elke natuurbegraafplaats is een mooi ruimte om een dienst of condoleance te houden. Een ruimte waar men ook meestal ruim te tijd heeft en krijgt voor het afscheid nemen. Er is ook vaak een boskapel - een ruimte buiten - waar een afscheid of condoleance kan plaatsvinden.

Geschiedenis

In 1955 - het jaar dat ook cremeren werd gelegaliseerd - werd de eerste natuurbegraafplaats in Nederland opgericht: Natuurbegraafplaats Westerwolde in Assel (gemeente Hoog Soeren).
In 1991 werd in Engeland natuurbegraven geïntroduceerd door het Britse Natural Death Centre. Het idee hierachter was het gebruik van afbreekbare materialen (kleding, uitvaartkist of urn). Ook was er geen gedenksteen, maar was de natuur het levend monument.
Bijna vijftig jaar later vonden deze initiatieven in Nederland navolging. In 2004 werd natuurbegraafplaats Bergerbos in Limburg geopend. Inmiddels zijn er een twintigtal natuurbegraafplaatsen in Nederland. In de komende jaren zal nog een aantal natuurbegraafplaatsen in gebruik worden genomen.

Natuurbegraafplaats Koningsakker

Afgelopen week ontving ik een nieuwe editie van de nieuwsbrief van natuurbegraafplaats Koningsakker (nabij Arnhem).
Natuurbegraafplaats Koningsakker werd op 31 augustus 2019 geopend en ligt bij Abdij Koningsoord.
De zuster Trappistinnen die in de abdij leven, behoren tot de Orde van de Cisterciënzers. Dit is een eeuwenoude kloosterorde die zich toelegt op stilte en gebed, arbeid en een sobere levensstijl. De zusters leven in nauwe verbinding met de natuur. Op de site is te lezen dat de verbondenheid van een natuurbegraafplaats met een contemplatief klooster een primeur is voor Europa.

Andere natuurbegraafplaatsen in ontwikkeling

Naast natuurbegraafplaats Koningsakker, zullen de komende tijd in Overijssel en in Zuid-Holland natuurbegraafplaatsen worden geopend.

Amsterdam, 5 augustus 2019

Meer informatie:

• Natuurbegraven, natuurlijk.
• Over natuurbegraven in Engeland: Artikel op de site van de Landelijke Organisatie van begraafplaatsen (LOB).
• Site van Joyce Sengers. Door het organiseren van studiereizen haalde Joyce Sengers het natuurbegraven naar Nederland.
  Momenteel werkt ze als zelfstandig adviseur Planontwikkeling & Management Natuurbegraafplaatsen. Ze is in die functie betrokken bij verschillende initiatieven voor natuurbegraven in Nederland.
• Site van het Natural Death Centre (Engelstalig); de organisatie die het natuurbegraven in Engeland in 1991 heeft geïntroduceerd.
• Rapport van de Technische Universiteit (TU) Delft over een beoordelingskader voor alternatieve vormen van lijkbezorging.
• Veel gestelde vragen en antwoorden op de site van Natuurmonumenten.
• Rapport van onderzoek van de Universiteit van Wageningen over Effecten van natuurbegraven op Begraafplaats Heidepol (2017).

Andere meningen over natuurbegraven:

• 26 januari 2016 - Artikel uit de Volkskrant 'Natuurbegraven als lucratief verdienmodel.' 
• Site: Natuurbegraven - waarom niet.