Resomeren – resomatie of watercremeren – watercrematie
Het is eind 2020 als minister Ollongren van Binnenlandse Zaken de Kamer laat weten dat zij mogelijkheid voor resomeren – ook wel watercremeren genoemd – wil toestaan. Dat wil zeggen dat resomeren opgenomen gaat worden in de Wet voor de Lijkbezorging. Toen dacht men nog dat de nieuwe wet er in 2021 zou komen. Maar ja, de realiteit is weerbarstig. Nu verwacht men dat goedkeuring van het wetsvoorstel voor een gewijzigde uitvaartwet in 2022 zal zijn. Er komen meer veranderingen in de wet te staan, maar het toestaan van resomeren is een belangrijke wijziging.
Lees ook mijn blog van juli 2018 over mogelijke alternatieven van cremeren en begraven
Informatiebijeenkomsten voor de uitvaartbranche over resomeren
Eind september (2021) was ik bij de eerste in een reeks informatiebijeenkomsten over resomeren.
Resomeren of watercremeren zijn benamingen die je nu veel hoort over dit alternatief voor begraven of cremeren. Biocremeren was ook een benaming die je eerder tegenkwam, maar nu kom ik deze niet veel meer tegen. Deze nieuwe manier van lijkbezorging, zoals officieel heet, zal heel wat veranderingen met zich meebrengen.
Veranderingen
Wat verandert er zoal? Een uitvaartkist of baar van hout kan bijvoorbeeld niet mee in de resomator. Wat gaat er dan gebeuren met een kist of baar? Hergebruik (dus een vorm van huren) van een kist of baar is dan mogelijk. Ook niet afbreekbaar bij een resomatie zijn synthetische stoffen, kunststof, katoen, papier, verf en bloemen. Wol, leer en zijde zijn dan weer wel afbreekbaar. Resomatie brengt dus een hele nieuwe werk- en denkwijze met zich mee. Toeleveranciers zijn inmiddels bezig om kisten en baren aan te passen en andere kleding (omhulsels) te ontwerpen.
Het werk van een crematoriummedewerker zal ook anders zijn dan bij de nu bekende crematie. En indien nabestaanden aanwezig willen zijn bij een watercrematie zal dit ook op een heel andere manier gebeuren. De overledene zal immers op een respectvolle manier uit een kist of van de baar in de resomator moeten worden geplaatst. Heel wat veranderingen dus.
Wat is een watercrematie?
De techniek bij een resomatie lijkt op die van een crematie. Maar omdat een resomatie met water gebeurt, noemt men resomatie ook wel watercrematie. Een crematie zoals we die nu kennen, wordt ter onderscheid nu ook wel vuurcrematie genoemd.
De overledene wordt bij resomeren in een zogenoemde resomator (cilinder) geplaatst, die daarna gesloten wordt. Het gewicht van de overledene wordt ingetoetst en vervolgens vindt een berekening plaats om te bepalen hoeveel water en chemicaliën er precies nodig zijn. Daarna is duidelijk hoe lang het proces gaat duren. Onderin de cilinder is een verwarmingselement. Als de cilinder is gesloten, vult deze zich met een mengsel van water en alkaline.
Warm alkalisch water
Gemiddeld is er 1500 liter water nodig voor een watercrematie. Het water wordt vermengd met gemiddeld 5% alkaline. De alkaline geeft de zuurgraad of pH-waarde aan. Een pH-waarde van 7.0 noemt men wel pH-neutraal. Een voorbeeld hiervan is gewoon water uit de kraan.
Het water wordt verwarmd tot ongeveer 150 graden, maar omdat de gesloten resomator onder druk wordt gezet (4,5 bar) kookt het water niet. Ter vergelijking: bij vuurcrematie is de temperatuur van de oven tussen de 800 en 1100 C2.
Een vuurcrematie van een volwassen overledene duurt ongeveer 1,5 tot 2 uur, een watercrematie duurt ongeveer 3 tot 3,5 uur.
Wat gebeurt er met al dat water?
De 1500 liter water is na de resomatie zuurstof-arm. Dat kan in het riool worden geloosd. Een alternatief is, dat boeren het water gebruiken. Er is dan namelijk geen CO2 -uitstoot. Herbruik van het water kan niet. Het water dat in het verwarmingselement zit, wel.
Is resomeren milieuvriendelijk?
Het blijkt dat resomeren heel milieuvriendelijk is. Dat is ook een van de redenen dat resomeren in de wet komt te staan. TNO heeft berekend dat de CO2-uitstoot van cremeren 208, van begraven 95 en bij resomeren 28 kilo is. Bij begraven vormt de grafsteen een groot deel van de uitstoot. Bij een crematie in een elektrische oven is de uitstoot op ongeveer 120 kilo.
Hoe je het ook wendt of keert, resomeren scheelt dus nogal wat uitstoot.
Resomatie van dieren
Blijkbaar gelden er voor dieren minder regels. Weliswaar nog niet zo lang, maar er bestaan inmiddels al crematoria in Nederland waar je je overledenhuisdier kan laten resomeren. Onderaan dit blog staan de linken.
Wanneer kan de eerste watercrematie plaatsvinden?
De eerste stap is dat watercrematie wettelijk is toegestaan. Dat gebeurt naar alle waarschijnlijkheid in het voorjaar van 2022. Maar goed, dan moet er ook nog een plek zijn, waar watercremeren mogelijk is. Het schijnt dat er al een resomator bij de douane staat – misschien is deze inmiddels al gepasseerd, wie weet. Waar deze resomator komt te staan is nog niet bekend, maar men fluistert dat het ergens in het westen van het land zal zijn.
Wat blijft er over na een watercrematie?
Wat overblijft van het dode lichaam zijn, bij zowel een vuur- als een watercrematie de botten (en mogelijke implantaten). Deze overblijfselen worden vergruisd. Na een vuurcrematie door een cremolator en ontstaat de as die nabestaande kunnen afhalen en uitstrooien of bewaren.
Na een watercrematie zullen de overblijfselen ook worden vergruisd. De botten zijn na een watercrematie heel schoon en wit van kleur. Er zullen ook vast mensen zijn die hier een kunstwerk van zouden willen maken.
As, gruis of poeder?
Naast de vermalen overblijfselen zouden nabestaanden bijvoorbeeld ook wat water mee kunnen krijgen. Blijft er ongeveer 3 tot 3,5 liter as over na een vuurcrematie, bij een watercrematie resteeert er ongeveer 5 liter gruis.
Men is nog op zoek naar een naam voor de vermalen botten na een watercrematie. ‘As’ klopt namelijk niet omdat dit een restant is van vuur. ‘Gruis’ of ‘poeder’ lijkt mij wel toepasselijk. Ik ben benieuwd welk woord hiervoor wordt gekozen. De formatie duurt nog voort, dus we hebben nog even de tijd.
Amsterdam, 8 oktober 2021
Meer informatie
Uitvaartcentra voor resomatie van dieren
