Home Duurzaamheid uitvaart
Wade Wikkelgoed en resomeren Nederland

Resomeren in Amsterdam?

Ontwikkelingen omtrent resomeren

Er komt een nieuwe uitvaartwet – dat wil zeggen een wet met een aantal wijzigingen op de bestaande Wet op de Lijkbezorging (Wlb). Dat is al vaker gebeurd in het verleden, maar deze keer zullen er waarschijnlijk wel een aantal belangrijke wijzigingen in komen te staan. Naar verwachting zal de wijziging in 2024 plaatsvinden. Dat is veel later dan verwacht – maar de politiek is weerbarstig. Een belangrijke toevoeging zal zijn dat resomeren mogelijk wordt. Maar wordt resomeren ook mogelijk in Amsterdam?

Wade voor resomeren

Kort geleden was ik naar een bijeenkomst en vouwtraining van lijkwaden georganiseerd door Wikkelgoed, leverancier van waden en baren. Altijd leuk ook om collega’s te ontmoeten. Nog een keer het vouwen van een wade trainen, is altijd goed. Nu ging ik er niet zozeer naartoe vanwege de vouwtraining, maar vooral omdat ik nieuwsgierig was naar de ontwikkelingen in producten die om resomeren mogelijk maken. Een uitvaartkist of baar zoals we die nu kennen, zijn namelijk niet bruikbaar in een resomator. Synthetische stoffen, kunststof, katoen, papier, verf en bloemen zijn ook niet afbreekbaar bij een resomatie. Wol, leer en zijde daarentegen wel.
Bij deze ontwikkelingen om resomeren mogelijk te maken, werkt Wikkelgoed nauw samen met het bedrijf dat de resomatoren levert. En ja, tijdens de bijeenkomst konden we de wade en baar zien die zij inmiddels hebben ontwikkeld. Wade en baar WikkelgoedDe wade en de baar zijn beide van Nederlands wol uit het Groene hart gemaakt. Die wol wordt ook lokaal gewassen en geweven. Duurzaam dus en bruikbaar in de resomator. De stokken van de baar worden bij inbreng uiteraard verwijderd.

Resomator in Amsterdam

Na de presentatie heb ik een poosje gesproken met Vincent van Leest – de ambassadeur in Nederland van Resomation, het bedrijf dat resomatoren levert. Ik vroeg hem of hij wist of resomeren in Amsterdam ook mogelijk zal zijn in de toekomst. Hij vertelde dat in het uitvaartcentrum aan de Zaaiersweg een resomator zal komen te staan. Dit uitvaartcentrum van PC Uitvaart is sinds begin 2021 gesloten. Toevallig fietste ik er laatst langs en zag dat het er erg verlaten bij ligt. Goed dus dat dit gebouw weer in gebruik gaat worden genomen.

Resomeren in Nederland

Inmiddels staat er wel al een resomator in Den Haag – bij Nieuw Eykenduynen. Allebei in de Randstad dus. Op mijn vraag of er ook plannen zijn voor de rest van Nederland, vertelde hij dat er ook waarschijnlijk resomatoren komen in de crematoria die het Franse bedrijf Funecap heeft overgenomen van DELA. Ik weet niet welke dat precies zijn, maar ga ervan uit dat deze enigszins verspreid over Nederland liggen.
Totdat de nieuwe uitvaartwet is aangenomen in de Tweede en Eerste Kamer – waarschijnlijk medio 2024 – zullen de resomatoren in ieder geval nog stilstaan.

Amsterdam, 21 juli 2022

Lees verder:
Printen, mailen of delen
Pluktuin in worden op Begraafplaats Zorgvlied

Pluktuin in wording op Zorgvlied

Bloemenpluktuin Zorgvlied

Eind 2020 ben ik de begraafplaatsen in Amsterdam gaan mailen met de vraag of zij niet geïnteresseerd zijn om een bloemenpluktuin aan te leggen op of in de omgeving van de begraafplaats. De meeste begraafplaatsen vonden het idee heel mooi, maar er geen tijd of ruimte voor te hebben.  De manager van Herdenkingspark Westgaarde vertelde zelf al een voorzichtig initiatief hiertoe te hebben genomen, die van Begraafplaats Zorgvlied was als enige heel erg geïnteresseerd.

Netwerk bloemenpluktuinen

Omdat ik bezig was - en ben (work-in-progress) - om een netwerk van bloemenpluktuinen op te zetten ben ik hiervoor actief op zoek gegaan naar mensen die op openbare plekken in Amsterdam bezig zijn met het creëren van een bloempluktuin. Zo heb ik Olivia Langenberg ontmoet. Olivia is namelijk bezig met het opzetten van een bloemenveld in Park Frankendael . Het klikte en van het een kwam het ander. Ik hou ervan als verschillende contacten tot iets moois leiden!
Samen zijn we naar een afspraak met de manager van Westgaarde gegaan. De opzet van de pluktuin aldaar was heel erg pril en de manager gaf aan dat zij vanuit het team zelf eigenlijk geen tijd en mogelijkheden hadden om het idee verder te ontwikkelen. Een beetje gedesillusioneerd kwamen we daarvandaan, maar hopelijk ontwikkelt het idee voor een pluktuin zich toch nog verder.
De manager van Zorgvlied was dus heel enthousiast en begin mei 2021hadden we een afspraak.

Pluktuin in wording op Zorgvlied

Tot onze vreugde werden we op Begraafplaats Zorgvlied meegenomen naar een perceel van maar liefst een perceel van 750 m2. Het perceel ligt achteraan op de begraafplaats, achter het Boeddhistische gedeelte - naast de pas aangelegde grafheuvels. Op de plattegrond van Zorgvlied heeft het stuk nog de naam De Rode Vlindertuyn
De grond was helemaal geëgaliseerd en omsloten door een beukenhaag en Cypressen.  Anne-Marie Fontijn van Pluktuin Amstelveen  was ook aanwezig. Zorgvlied valt officieel onder gemeente Amstelveen, maar het adres is in Amsterdam.
Deze afspraak is het begin geworden van een hele mooie en fijne samenwerking. Met Pluktuin Amstelveen die ook diverse planten heeft geleverd. Tussen Olivia en mij. En tussen ons en Zorgvlied!

Aanleg, beplanten, poten en zaaien.

2021 hebben we besteed aan het ontwerp en de aanleg van de bloemenpluktuin. Olivia heeft het ontwerp van de tuin gemaakt. Zo veel mogelijk ronde paden - geïnspireerd op de Engelse landschapstuinen waarop tuinarchitect Zocher ook zijn ontwerp op heeft gebaseerd. Ook kleurschakeringen vindt Olivia belangrijk - soms er een eenheid van kleuren - soms een mix. Daarnaast speelt permacultuur een belangrijke rol. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de aanwezige natuurlijke elementen zoals wind en zon en een diversiteit aan beplanting.
In 2021 hebben we de basis gelegd en groeide en bloeide er al behoorlijk wat. In 2022 werken we verder op deze basis en hopen we op een steeds mooiere bloem- en vruchtrijke bloemenpluktuin.
De officiële opening is op 20 maart 2023.
Wordt vervolgd…

Amsterdam, 18 mei 2022

Lees ook een eerder blog dat ik geschreven heb over bloemen bij afscheid en pleidooi voor bloempluktuinen bij begraafplaatsen:
- 25 oktober 2023 - Blog over Olivia's Ode - bloemenpluktuin op Zorgvlied 
- 12 november 2018 - Blog over bloemen bij afscheid
- Informatie over mijn initiatief om een netwerk van bloempluktuinen in Amsterdam te creëren.

 

Printen, mailen of delen
LOOP - levende doodskist

De levende doodskist

Duurzame uitvaart

Wat zijn er de laatste tijd mooie en bijzondere ontwikkelingen gaande in de uitvaartbranche!
Begin november was ik samen met andere uitvaartbegeleiders te gast in de fabriek van Loop (spreek uit loep). Loop-of-life, De living Cocoon of in het Nederlands De levende doodskist. De Nederlandse benaming lijkt tegenstrijdig. Natuurlijk roept het nieuwsgierigheid op, maar de grondstof is inderdaad een levend organisme. Het was een verrassende kennismaking en bijzondere kennisuitwisselingen voor verdere ontwikkelingen.

Startup LOOP

Als student van de TU Delft had Bob Hendrikx - oprichter van LOOP - nooit gedacht met mycelium te gaan werken in de uitvaartbranche. Maar dat de startup (gestart in 2020) heeft geresulteerd in het ontwikkelen van deze uitvaartkist is natuurlijk schitterend en zorgt voor een verduurzaming van de uitvaart.
De milieu-onvriendelijke spaanplaten uitvaartkist gaat steeds meer in de ban. Baren en kisten van massief hout of natuurlijke materialen worden steeds meer gangbaar. Massief hout en natuurlijke materialen zijn al veel beter voor het milieu, maar mycelium voegt zelfs iets toe: de wortelstructuur groeit en gaat op zoek naar (giftige) stoffen en neutraliseert deze. Mycelium verrijkt de grond dus. Ook zorgt het mycelium ervoor dat de vertering en het composteren sneller verloopt.

Loop mycelium LOOP - uitvaartkist met mos op de bodem Mycelium kist met mos Levende doodskist

Levende doodskist

De uitvaartkist is in gebruik. In een jaar is de levende kist al een volwaardig product geworden. Het is wonderbaarlijk hoe zacht het mycelium aanvoelt. En ook hoe lichtgewicht de kist is!
Het mycelium gaat trouwens pas groeien en z'n werk doen als de kist in de grond is. De draagkracht is ongeveer 200 kilo en is waterproof. De kist is rechtstreeks bij LOOP te koop, via elke uitvaartondernemer, maar ook opgenomen in het reguliere aanbod van een uitvaartkistenfabriek.
Maar de kist is ook nog steeds in ontwikkeling. Zo is het team van LOOP recent verhuisd naar een groter pand, waardoor ze de uitvaartkist op voorraad hebben en sneller kunnen leveren. Daarnaast denkt het na over verschillende vormen en kleuren. Er bestaan nu twee soorten: een zogenoemde wilde, wat ruwer aanvoelende versie en een reguliere, wat zachter aanvoelende versie. Op de bodem van de kist kan mos liggen, maar een stoffen bekleding is ook mogelijk.
Een levende kist met een levendige ontwikkeling!

Meer informatie
Eerder geschreven uitvaartblogs over duurzaamheid:
Andere informatie
Printen, mailen of delen
Watercrematie

Watercrematie

Resomeren – resomatie of watercremeren – watercrematie

Het is eind 2020 als minister Ollongren van Binnenlandse Zaken de Kamer laat weten dat zij mogelijkheid voor resomeren – ook wel watercremeren genoemd – wil toestaan. Dat wil zeggen dat resomeren opgenomen gaat worden in de Wet voor de Lijkbezorging. Toen dacht men nog dat de nieuwe wet er in 2021 zou komen. Maar ja, de realiteit is weerbarstig. Nu verwacht men dat goedkeuring van het wetsvoorstel voor een gewijzigde uitvaartwet in 2022 zal zijn. Er komen meer veranderingen in de wet te staan, maar het toestaan van resomeren is een belangrijke wijziging.

Lees ook mijn blog van juli 2018 over mogelijke alternatieven van cremeren en begraven

Informatiebijeenkomsten voor de  uitvaartbranche over resomeren

Eind september (2021) was ik bij de eerste in een reeks informatiebijeenkomsten over resomeren.
Resomeren of watercremeren zijn benamingen die je nu veel hoort over dit alternatief voor begraven of cremeren. Biocremeren was ook een benaming die je eerder tegenkwam, maar nu kom ik deze niet veel meer tegen. Deze nieuwe manier van lijkbezorging, zoals officieel heet, zal heel wat veranderingen met zich meebrengen.

Veranderingen

Wat verandert er zoal? Een uitvaartkist of baar van hout kan bijvoorbeeld niet mee in de resomator. Wat gaat er dan gebeuren met een kist of baar? Hergebruik (dus een vorm van huren) van een kist of baar is dan mogelijk. Ook niet afbreekbaar bij een resomatie zijn synthetische stoffen, kunststof, katoen, papier, verf en bloemen. Wol, leer en zijde zijn dan weer wel afbreekbaar. Resomatie brengt dus een hele nieuwe werk- en denkwijze met zich mee. Toeleveranciers zijn inmiddels bezig om kisten en baren aan te passen en andere kleding (omhulsels) te ontwerpen.
Het werk van een crematoriummedewerker zal ook anders zijn dan bij de nu bekende crematie. En indien nabestaanden aanwezig willen zijn bij een watercrematie zal dit ook op een heel andere manier gebeuren. De overledene zal immers op een respectvolle manier uit een kist of van de baar in de resomator moeten worden geplaatst. Heel wat veranderingen dus.

Wat is een watercrematie?

De techniek bij een resomatie lijkt op die van een crematie. Maar omdat een resomatie met water gebeurt, noemt men resomatie ook wel watercrematie. Een crematie zoals we die nu kennen, wordt ter onderscheid nu ook wel vuurcrematie genoemd.
De overledene wordt bij resomeren in een zogenoemde resomator (cilinder) geplaatst, die daarna gesloten wordt. Het gewicht van de overledene wordt ingetoetst en vervolgens vindt een berekening plaats om te bepalen hoeveel water en chemicaliën er precies nodig zijn. Daarna is duidelijk hoe lang het proces gaat duren. Onderin de cilinder is een verwarmingselement. Als de cilinder is gesloten, vult deze zich met een mengsel van water en alkaline.

Warm alkalisch water

Gemiddeld is er 1500 liter water nodig voor een watercrematie. Het water wordt vermengd met gemiddeld 5% alkaline. De alkaline geeft de zuurgraad of pH-waarde aan. Een pH-waarde van 7.0 noemt men wel pH-neutraal. Een voorbeeld hiervan is gewoon water uit de kraan.
Het water wordt verwarmd tot ongeveer 150 graden, maar omdat de gesloten resomator onder druk wordt gezet (4,5 bar) kookt het water niet. Ter vergelijking: bij vuurcrematie is de temperatuur van de oven tussen de 800 en 1100 C2.
Een vuurcrematie van een volwassen overledene duurt ongeveer 1,5 tot 2 uur, een watercrematie duurt ongeveer 3 tot 3,5 uur.

Wat gebeurt er met al dat water?

De 1500 liter water is na de resomatie zuurstof-arm. Dat kan in het riool worden geloosd. Een alternatief is, dat boeren het water gebruiken. Er is dan namelijk geen CO2 -uitstoot. Herbruik van het water kan niet. Het water dat in het verwarmingselement zit, wel.

Is resomeren milieuvriendelijk?

Het blijkt dat resomeren heel milieuvriendelijk is. Dat is ook een van de redenen dat resomeren in de wet komt te staan. TNO heeft berekend dat de CO2-uitstoot van cremeren 208, van begraven 95 en bij resomeren 28 kilo is. Bij begraven vormt de grafsteen een groot deel van de uitstoot. Bij een crematie in een elektrische oven is de uitstoot op ongeveer 120 kilo.
Hoe je het ook wendt of keert, resomeren scheelt dus nogal wat uitstoot.

Resomatie van dieren

Blijkbaar gelden er voor dieren minder regels. Weliswaar nog niet zo lang, maar er bestaan inmiddels al crematoria in Nederland waar je je overledenhuisdier kan laten resomeren. Onderaan dit blog staan de linken.

Wanneer kan de eerste watercrematie plaatsvinden?

De eerste stap is dat watercrematie wettelijk is toegestaan. Dat gebeurt naar alle waarschijnlijkheid in het voorjaar van 2022. Maar goed, dan moet er ook nog een plek zijn, waar watercremeren mogelijk is. Het schijnt dat er al een resomator bij de douane staat – misschien is deze inmiddels al gepasseerd, wie weet. Waar deze resomator komt te staan is nog niet bekend, maar men fluistert dat het ergens in het westen van het land zal zijn.

Wat blijft er over na een watercrematie?

Wat overblijft van het dode lichaam zijn, bij zowel een vuur- als een watercrematie de botten (en mogelijke implantaten). Deze overblijfselen worden vergruisd. Na een vuurcrematie door een cremolator en ontstaat de as die nabestaande kunnen afhalen en uitstrooien of bewaren.
Na een watercrematie zullen de overblijfselen ook worden vergruisd. De botten zijn na een watercrematie heel schoon en wit van kleur. Er zullen ook vast mensen zijn die hier een kunstwerk van zouden willen maken.

As, gruis of poeder?

Naast de vermalen overblijfselen zouden nabestaanden bijvoorbeeld ook wat water mee kunnen krijgen. Blijft er ongeveer 3 tot 3,5 liter as over na een vuurcrematie, bij een watercrematie resteeert er ongeveer 5 liter gruis.
Men is nog op zoek naar een naam voor de vermalen botten na een watercrematie. ‘As’ klopt namelijk niet omdat dit een restant is van vuur. ‘Gruis’ of ‘poeder’ lijkt mij wel toepasselijk. Ik ben benieuwd welk woord hiervoor wordt gekozen. De formatie duurt nog voort, dus we hebben nog even de tijd.

Amsterdam, 8 oktober 2021

Meer informatie

Uitvaartcentra voor resomatie van dieren

Printen, mailen of delen
groene, milieuvriendelijke uitvaart

Duurzame uitvaart

Duurzame uitvaart – wat voor invloed heeft een uitvaart op het milieu?

Het klimaat en milieu zijn altijd al veel besproken onderwerpen in het nieuws, maar is de recente discussie over stikstof- en PFAS-gehalte ook belangrijk voor en in de uitvaart.
Wat voor invloed heeft een uitvaart op het milieu? Dat wordt al jaren onderzocht.
Vervuilende stoffen die in een lichaam aanwezig zijn, komen in de grond terecht bij begraven. Bij een crematie wordt CO2 uitgestoten en vervoer is het meest milieuvervuilende aspect van een uitvaart is.
Of stikstof en PFAS ook specifieke onderwerpen voor de uitvaartbranche zijn, daar kom ik niet achter.
In de meeste onderzoeken staat dat stikstofverbindingen niet zijn meegenomen omdat ze vaak van zeer lokale aard zijn. PFAS schijnt overal in de bodem te zitten, daar kunnen we dan als burger niets aan doen, maar het kan ook in kleding zitten. Daar kunnen we dan wel weer iets aan doen.

Filters en elektrische ovens van crematoria en hybride of elektrische rouwauto’s

Er zijn veel aspecten van een uitvaart die juist in de afgelopen jaren zijn veranderd.
Crematoria zijn sinds 2012 verplicht om milieufilters te installeren. Vooral de uitstoot van kwik in de lucht is daardoor vrijwel nihil. Van CO2 -uitstoot is bij de meeste crematoria nog wel sprake, bij crematoria met een elektrische oven weer bijna niet meer.
Rouwvervoer wordt over het algemeen als grootste vervuiler genoemd. Niet alleen de rouwauto zelf, maar ook de auto’s van de bezoekers worden daarbij meegerekend. Maar juist rouwvervoerders hebben vaak ook hybride of elektrische auto’s.

Resomeren, cryomeren en composteren

Alternatieven voor cremeren en begraven zijn resomeren, cryomeren en composteren. Men doet nog volop onderzoek voor deze alternatieven, vooral in het buitenland. In Nederland wordt in de Tweede Kamer momenteel gesproken over vernieuwing van de uitvaartwet (Wet op de lijkbezorging) en kijkt men ook naar deze andere vormen en verruiming van de wettelijke mogelijkheden hiervoor.
Bij resomeren lost het lichaam op in warm water met kaliumhydroxide. Cryomeren is vriesdrogen, waarna ook een soort as overblijft. Bij composteren ontstaat na enige tijd compost, waarover nabestaanden ook kunnen beschikken. Lees hier meer over in mijn blog over mogelijke alternatieven van cremeren en begraven

Een duurzame uitvaart – wat is er nu mogelijk?

Een milieuvriendelijk, duurzame uitvaart. Wat kan er eigenlijk op dit moment?
Bij een opbaring kan je kiezen voor een natuurlijke opbaring in plaats van het gebruik van een koeling. Meestal is dit heel goed mogelijk. Als er bijvoorbeeld veel vocht in het lichaam van de overledene aanwezig is, kan een koeling wel een langere opbaring bieden. Een natuurlijke opbaring kan bijvoorbeeld met de BIO SAC 200 of door graszoden onder de overledene te plaatsen.
Er zijn verder verschillende eco-uitvaartkisten te koop van hout, karton of ander materiaal. Ook zijn er opbaarmanden van bijvoorbeeld wilgentenen te verkrijgen.

Biologisch afbreekbare kleding en andere milieuvriendelijke mogelijkheden
  • Kleed de overleden in biologisch afbreekbare kleding (hennep, bamboe, wol of linnen). Leg geen metalen voorwerpen bij de overledene. Dit is over het algemeen ook niet toegestaan.
  • Verstuur een rouwkaart per mail of bel mensen op.
  • Als je gebruik maakt van een rouwauto vraag dan naar een hybride of elektrische auto. Rij zo veel mogelijk gezamenlijk naar een uitvaart, ga met het openbaar vervoer of op de fiets.
  • Wil je een gedenkteken plaatsen bij een graf, vraag dan waar het materiaal vandaan komt. Veel steen komt namelijk uit China.
  • Pluk of gebruik bloemen van het seizoen en/of uit de tuin.
  • Maak zo veel mogelijk gebruik van lokale producten.
  • Met eigenlijk niet eens zo veel moeite is er al heel veel mogelijk.

Wilt u / Wil je meer informatie over de mogelijkheden?
Kijk verder op mijn site voor meer informatie of bel of mail gerust.

Amsterdam, 12 december 2019

Meer informatie:

2004 – Artikel ‘Natuurlijke uitvaart is een illusie’ – Cadmium en lood in lichaam

2005: Artikel ‘Milieuaspecten uitvaart’

2014 – Milieueffecten van verschillende uitvaarttechnieken – update van eerder TNO onderzoek

23 juni 2010 – De Volkskrant ‘Duurzame uitvaart: goed voor het milieu tot op het allerlaatst’

16 augustus 2011 – Trouw ‘Begraven is niet slecht voor het milieu’ 

24 mei 2019 – Trouw: ‘Na de dood verder als mest voor de tuin? In de staat Washington kan het binnenkort.’

2 juni 2019 – Site: Het kan wel: vanaf 1 mei 2020 is composteren in de staat Washington toegestaan.

Site met informatie over veraarden, over contact met Meine Erde in Duitsland – waar de deelstaat Sleeswijk-Holstein de eerste plek in Europa is waar humaan composteren mogelijk is als vorm van lijkbezorging. Komt hierdoor de mogelijkheid tot composteren in Nederland dichterbij?

11 december 2019 – NRC: ‘Crematie op zonnestroom in Beesd’ 

Printen, mailen of delen
Blog over persoonlijk rouwboeket

Bloemen of bloemstukken bij afscheid

Bloemen bieden troost bij een afscheid

Bloemen of rouwboeket bij afscheid

Afhankelijk van de achtergrond, zijn er bloemstukken of rouwboeketten bij uitvaarten aanwezig in Nederland. Er zijn maar weinig afscheidsdiensten waar geen bloemen aanwezig. Het ene bloemstuk is nog mooier of kleurrijker dan het andere. Natuurlijk, bloemen maken afscheid mooi en zijn een blijk van medeleven.  Bloemen bieden troost aan de nabestaanden; familie of vrienden brengen met een bloem een laatste groet aan de overledene.

Bloemen bij een afscheid – naast rouwstukken zijn er ook andere mogelijkheden

Een rouwboeket hoeft niet altijd groot te zijn – het gaat om het gebaar. Juist één bloem of een bloemenketting van madeliefjes van een kleinkind spreekt soms misschien meer tot de verbeelding  dan veel bloemen. Gasten kunnen bijvoorbeeld ook één bloem meenemen en die samen in een vaas zetten.
Bij een begrafenis worden de bloemen bij het graf geplaatst. Bij  een crematie is deze mogelijkheid er niet en worden de bloemen meestal op een algemene plek op de begraafplaats neergelegd. Natuurlijk is dat altijd een mooi gezicht, maar bloemen kunnen ook (gedeeltelijk) mee naar huis worden genomen of worden neergelegd op een andere gewenste plek.

Pleidoor voor pluktuin op elke begraafplaatsen voor rouwboeket bij afscheid

Bloemen plukken voor een afscheid
Ik pleit voor een pluktuin bij elke begraafplaats

Er bestaan ook algemene pluktuinen, maar die zijn over het algemeen van maart tot november geopend. Jammer want in de herfst en zelfs in de winter kan er nog veel keuze zijn.
Op of bij natuurbegraafplaatsen is meestal een pluktuin. Het woord zegt het al: dat is een tuin waar je in dit geval bloemen kunt plukken. Waarom eigenlijk alleen bij natuurbegraafplaatsen?
Niet iedereen heeft een (eigen) tuin waar bloemen geplukt kunnen worden.
Eigenlijk vind ik dat er bij elke begraafplaats een pluktuin zou moeten zijn.
Samen bloemen plukken biedt ook troost.
Lees meer over mijn initiatief om een netwerk van bloempluktuinen in Amsterdam te creëren.

Amsterdam, 12 november 2018

Zeg het met bloemen

Betekenissen van bloemen en planten:

– Betekenis van bloemen, planten en fruit (De Groene Kruidhof)
– Betekenis van bloemen (site Bloomgift)

Bloemen plukken (maar ook fruit):

– 10 x zelfpluktuinen (site iAmsterdam)
– Overzicht pluktuinen

Printen, mailen of delen
Blog Atente - Over resomeren en andere alternatieven.

Resomeren, cryomeren en composteren.

Over resomeren en andere alternatieven

Meer te kiezen in de toekomst.

Onlangs was in het nieuws dat een meerderheid van de Tweede Kamer resomeren wil toestaan.
Tegenwoordig wil een meerderheid van de mensen zich laten cremeren. Daarom staat men misschien wel open voor deze nieuwe vormen van lijkbezorging, zoals dat officieel heet.

Cremeren zoals we dit nu kennen, werd eigenlijk nog niet eens zo heel lang geleden gelegaliseerd.
In 1913 opende eerste crematorium zijn deuren in Nederland op Begraafplaats en Crematorium Westerveld, maar pas sinds 1955 is cremeren wettelijk toegestaan. Sinds de legalisatie is de keuze voor cremeren gestaag toegenomen.
Cremeren wordt nu algemeen geaccepteerd en een meerderheid van de mensen wil zich laten cremeren.

Wat is resomeren?

Resomeren is een soort cremeren maar volgens onderzoek milieuvriendelijker, daarom noemt men resomeren ook wel bio- of watercrematie.
Bij een resomatie wordt het lichaam van een overledene niet verbrand, maar opgelost in verwarmd water met kaliumhydroxide.
Wat overblijft na vermaling is – net als bij een crematie – as of poeder van de botten.
Net als bij een crematie blijven protheses in tact en haalt men deze uit de as.
De opbrengsten hiervan zullen neem ik aan, ook gedoneerd gaan worden aan het Vaillantfonds.

Meer keuze, veilig voor mens en milieu

Naast de milieuaspecten vinden de voorstanders het vooral belangrijk dat er meer te kiezen is.
Wellicht dat emotie ook meespeelt: water klinkt toch iets vriendelijker dan de vlammen van een oven. Alhoewel het oplossen van een lichaam eigenlijk helemaal niet vriendelijk aandoet.

Opmerkelijk vind ik in ieder geval ook de opmerking in 2010 van de Schotse uitvinder en biochemicus Sandy Sullivan.
Een van de redenen voor zijn zoektocht naar alternatieven voor lijkbezorging is, dat in Groot-Brittannië de grond wordt vervuild door formaldehyde. Tsja, als balseming – zoals daar inderdaad vaak gebeurt – dan is dat inderdaad ook een goede reden.
Nederland kent deze traditie van het balsemen van een overledene niet.
Lichte balseming (thanatopraxie) is pas sinds 2010 toegestaan.

Aandacht voor milieu in de uitvaartbranche 

Tegenwoordig neemt in Groot-Brittannië het aantal balsemingen wel af, heb ik begrepen.
Daarnaast zijn er tegenwoordig ook formaldehyde-vrije produkten op de markt. Deze produkten gebruikt men in Nederland ook meestal bij de thanatopraxie. Maar goed dat is weer een ander onderwerp.
De milieu- en veiligheidsaspecten hebben in Nederland bij de Tweede Kamer de doorslag gegeven om resomeren in de toekomst toe te staan. Hopelijk gaat men de wet breed opstellen, zodat de wet niet iedere keer tekstueel moet worden aangepast na stemming in de Tweede (en Eerste) Kamer. In verschillende landen in de wereld doet men de laatste tijd namelijk onderzoek naar alternatieve wijzen van lijkbezorging.

Alternatieven

Ondertussen kunt u zich alvast voorbereiden op nog andere keuzes: het cryomeren en composteren.
In België en Duitsland is de wetgeving al bijna op aangepast om de optie voor humaan composteren/humusatie/Reerdigung toe te staan.
En o ja, de bouw van de elektrische oven schiet ook al op.
Waar gaat uw voorkeur naaruit?

Amsterdam, 25 juli 2018
Lees ook mijn blog met meer informatie over resormeren/watercremeren van 8 oktober 2021

Informatie op en van het internet
Tijdlijn berichtgeving resomeren:

2010:
– Eerste berichtgeving resomeren en milieuaspecten
– Uitvinder resomeren aan het woord (Engelstalig)
2014 / 2015: rapporten:
– Rapport TNO over milieuaspecten resomeren
– Rapport Rijksoverheid over draagvlak resomeren
Eind 2016:
mail bevolkingsonderzoek in opdracht van Ministerie van Binnenlandse zaken voor onderzoek draagvlak voor resomeren
Januari 2018:
– rapport TU Delft 
– NOS, berichtgeving en uitleg 
Januari/februari 2018:
– Vragen en antwoorden ministerie – officiële bekendmaking overheid 
Juni 2018:
– RTL Nieuws bericht over kamermeerderheid

Algemene informatie:

Wat is resomeren en cryomeren
Alternatieven bij uitvaart
Berichtgeving in België over resomeren en composteren
Site met informatie over resomeren (Engelstalig)
Algemene informatie over cryomeren (vriesdrogen)
Informatie over het Vaillantfonds

Cryomeren /Composteren:

Site van de onderzoekers van cryomeren (Engelstalig)
Site van de onderzoekers van composteren (Engelstalig)
Meine Erde – site met informatie over Reerdigung (humaan composteren) (Duitstalig)
Site met informatie over Veraarden (humaan composteren), over contact met Meine Erde in Duitsland – waar de deelstaat Sleeswijk-Holstein de eerste plek in Europa is waar humaan composteren mogelijk is als vorm van lijkbezorging. Komt hierdoor de mogelijkheid tot composteren in Nederland dichterbij?

Elektrische oven:

Berichtgeving RTV-noord over elektrische oven
NOS-bericht over primeur in begrafenisland: elektrisch cremeren

Printen, mailen of delen