Home Persoonlijke uitvaart
Dementievriendelijke uitvaart

Dementievriendelijke uitvaart

Een uitvaart met en voor mensen met dementie

Een uitvaart van een overledene waarvan de partner, een broer of een zus of een goede vriend(in) dementie heeft. Wat kun je dan nog doen?
Allereerst kan het een eye-opener zijn voor nabestaanden dat deze naasten met dementie ook afscheid kunnen of willen nemen. In samenspraak met de familie, verzorgenden en andere medewerkers bij de uitvaart, kan een afscheid goed worden vormgegeven voor mensen met dementie. De naaste met dementie kan gedeeltelijk of geheel deelnemen aan het afscheid.

Samen dementievriendelijk

In het voorjaar van 2019 schreef ik een blog over uitvaart en dementie. Een blog waarin ik schreef over de invloed die muziek kan hebben op mensen met dementie en de toevalligheid dat ik via een mede-orkestlid een algemene training van ‘Samen Dementievriendelijk’ kon volgen.
Daardoor ben ik ook een training gaan volgen die specifiek is gericht op uitvaartbegeleiding.
Deze zou in maart starten, maar door corona werd de training uitgesteld tot juni/juli.
Bij de training worden door ervaringen en rollenspelen handvatten aangereikt hoe je een afscheid dementievriendelijk kunt realiseren.

Omgaan met mensen met dementie

1 op de 5 mensen krijgt dementie – dat is behoorlijk veel. Bij Samendementievriendelijk kan je trainingen doen voor allerlei dagelijkse situaties, maar ook voor verschillende beroepsgroepen doen. Online of in groepsverband.
1 op de 5 mensen! Dat betekent dat de kans groot is dat er in je omgeving iemand met dementie is. Dat kan een buur zijn, maar ook een familielid. Mensen blijven veel langer thuis wonen en om in het dagelijks leven mensen met dementie allereerst te herkennen, maar ook door je eigen gedrag hierop in te spelen, vergemakkelijkt het leven van hen, maar ook van jezelf.

Laat iedereen in zijn of haar waarde

Mensen met dementie blijven gewoon mensen met gevoel. Als je hen niet in hun waarde laat, voelen ze dit feilloos aan. Daarbij kan het best zijn, dat ze je de volgende keer niet herkennen. Dan kan het lastig zijn om daarin mee te gaan of gewoon weer vriendelijk zijn. Jij kunt het je immers wel herinneren.
Om zelf ook hiermee om te gaan, wandel ik tegenwoordig regelmatig met mensen met dementie. Dat is altijd heel gezellig, je hoort nog eens wat! Veel over wat mensen hebben meegemaakt in hun leven. Soms ook inderdaad meerdere malen, maar dat deert mij helemaal niet.
Natuurlijk blijf ik wel de buitenstaander en ben ik niet de naaste die geconfronteerd wordt met iemand die mij soms niet meer herkent of me voor iemand anders aanziet. Door deze wandelingen en door mensen met dementie de gelegenheid om afscheid te nemen van hun dierbare hoop ik niet alleen een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van hun leven, maar ook van betekenis te zijn voor de naasten en hen hierin bij te staan.

Amsterdam, 30 oktober 2020

Informatie en initiatieven:

– Site Samen Dementievriendelijk
– Stichting Alzheimer Nederland
– Site over Dementievriendelijke uitvaartzorg

Printen, mailen of delen
De dood bespreken

De dood – gewoon bespreken

De dood en sterven bespreekbaar maken.

De laatste weken waren er verschillende berichten in de media die gaan over afscheid nemen en open met elkaar spreken over de dood en sterven.
Nu wordt er door de eeuwen heen anders tegen doodgaan aangekeken. Breekt er een nieuw tijdperk aan waarin het taboe over sterven langzaamaan wordt doorbroken en de dood tijdens leven bespreekbaar is?

Theater, boek en tentoonstelling

Als eerste hoorde ik in januari een interview op de radio met regisseur Eva Line de Boer over haar theatervoorstelling Rust zacht Billy. De voorstelling is een pleidooi voor een open relatie met de dood.
Afgelopen week sprak Barbara van Beukering over haar boek Je kunt het maar één keer doen. Een persoonlijke zoektocht naar sterven, het grootste taboe in ons leven. Ook haar pleidooi is om over de dood en het sterven te praten. Haar ervaring is namelijk dat dit nabestaanden helpt.
Daarna volgde een aankondiging van de tentoonstelling (Re)design death in het Cube design museum in Kerkrade. De expositie laat hedendaags design zien. Design rondom afscheid nemen, sterven, rouwen en herinneren. Het bespreekbaar maken van de dood kan veel verschil maken in het verminderen van angst voor de dood. Daarbij is het doel van de samenstellers om het sterven te accepteren als onderdeel van het leven.

Meeleven en eigen dood

Er is tweedeling te maken in praten over de dood: meeleven met nabestaanden na een vreselijke gebeurtenis en praten over je eigen dood.
Het leggen van bloemen op een plek van een ongeval of het meelopen in een stille tocht is dan een voorbeeld van meeleven. Dit is een weerslag van een sociale en maatschappelijke gebeurtenis. Naast steun aan de nabestaanden, kan dit ook gezien worden als kritiek op ontwikkelingen in de maatschappij. Hoe ga je bijvoorbeeld met elkaar om of is er iets mis met de infrastructuur (gevaarlijke wegsituaties).
Hierbij wordt je ook geconfronteerd met de eindigheid van het leven, maar praten over je eigen sterven is iets anders.

Kleine ondernemers hebben de eerste stap gezet  

Kleine ondernemers hebben sinds de jaren negentig de eerste stappen gezet om anders met afscheid nemen, om te gaan. Dat was de eerste jaren onwennig. Sommigen omarmden het persoonlijk afscheid nemen, anderen spraken er schande van. Dood was toentertijd toch nog steeds iets waar niet of nauwelijks over werd gesproken.
Toch was het een eerste aanzet om anders om te gaan met de dood. Vanuit de maatschappij kwamen er vragen naar een andere manier van afscheid nemen.

Nadenken over je eigen uitvaart en dit bespreken, is voor veel echter mensen nog een stap te ver. Maar het gebeurt wel steeds vaker.
Dat ik dit een goede ontwikkeling vind, zal geen verrassing zijn.
Een voorstelling, een boek of tentoonstelling zorgt er hopelijk voor dat anderen ook deze stap zetten.
En als u zover bent: kijk gerust verder op de site van Atente Uitvaartbegeleiding

Amsterdam, 28 februari 2020

Informatie op internet:

Theater – voorstelling Rust zacht Billy
Interview Eva Line de Boer – Nooit meer slapen, 16 januari 2020
Site Eva Line de Boer

Boek – Barbara van Beukering Je kunt het maar één keer doen. Een persoonlijke zoektocht naar sterven, het grootste taboe in ons leven.
Interview schrijfster – de Volkskrant, 21 februari 2020
Interview schrijfster – Het Parool, 25 februari 2020

Tentoonstelling (is geweest) – (Re)design dead, Cube design museum in Kerkrade
Trouw – artikel over de tentoonstelling – 26 februari 2020
Site museum in Kerkrade

Algemeen:
2001 – Historisch Nieuwsblad over historicus Philippe Ariès 
2010 – Rijksuniversiteit Groningen – Prof.dr. Mirjam de Baar: ‘De dood is steeds minder een taboe
2016 – Column Publiek sterven is eenvoudig, achterblijven is de kunst Jean-Pierre Geelen de Volkskrant – 1 juni 2016
2018 – Terugblik symposium uitvaart en muziek georganiseerd door de Funeraire Academie
Museum Tot Zover – digitaal lesmateriaal voor kinderen over doodgaan en rouwen

Printen, mailen of delen
groene, milieuvriendelijke uitvaart

Duurzame uitvaart

Duurzame uitvaart – wat voor invloed heeft een uitvaart op het milieu?

Het klimaat en milieu zijn altijd al veel besproken onderwerpen in het nieuws, maar is de recente discussie over stikstof- en PFAS-gehalte ook belangrijk voor en in de uitvaart.
Wat voor invloed heeft een uitvaart op het milieu? Dat wordt al jaren onderzocht.
Vervuilende stoffen die in een lichaam aanwezig zijn, komen in de grond terecht bij begraven. Bij een crematie wordt CO2 uitgestoten en vervoer is het meest milieuvervuilende aspect van een uitvaart is.
Of stikstof en PFAS ook specifieke onderwerpen voor de uitvaartbranche zijn, daar kom ik niet achter.
In de meeste onderzoeken staat dat stikstofverbindingen niet zijn meegenomen omdat ze vaak van zeer lokale aard zijn. PFAS schijnt overal in de bodem te zitten, daar kunnen we dan als burger niets aan doen, maar het kan ook in kleding zitten. Daar kunnen we dan wel weer iets aan doen.

Filters en elektrische ovens van crematoria en hybride of elektrische rouwauto’s

Er zijn veel aspecten van een uitvaart die juist in de afgelopen jaren zijn veranderd.
Crematoria zijn sinds 2012 verplicht om milieufilters te installeren. Vooral de uitstoot van kwik in de lucht is daardoor vrijwel nihil. Van CO2 -uitstoot is bij de meeste crematoria nog wel sprake, bij crematoria met een elektrische oven weer bijna niet meer.
Rouwvervoer wordt over het algemeen als grootste vervuiler genoemd. Niet alleen de rouwauto zelf, maar ook de auto’s van de bezoekers worden daarbij meegerekend. Maar juist rouwvervoerders hebben vaak ook hybride of elektrische auto’s.

Resomeren, cryomeren en composteren

Alternatieven voor cremeren en begraven zijn resomeren, cryomeren en composteren. Men doet nog volop onderzoek voor deze alternatieven, vooral in het buitenland. In Nederland wordt in de Tweede Kamer momenteel gesproken over vernieuwing van de uitvaartwet (Wet op de lijkbezorging) en kijkt men ook naar deze andere vormen en verruiming van de wettelijke mogelijkheden hiervoor.
Bij resomeren lost het lichaam op in warm water met kaliumhydroxide. Cryomeren is vriesdrogen, waarna ook een soort as overblijft. Bij composteren ontstaat na enige tijd compost, waarover nabestaanden ook kunnen beschikken. Lees hier meer over in mijn blog over mogelijke alternatieven van cremeren en begraven

Een duurzame uitvaart – wat is er nu mogelijk?

Een milieuvriendelijk, duurzame uitvaart. Wat kan er eigenlijk op dit moment?
Bij een opbaring kan je kiezen voor een natuurlijke opbaring in plaats van het gebruik van een koeling. Meestal is dit heel goed mogelijk. Als er bijvoorbeeld veel vocht in het lichaam van de overledene aanwezig is, kan een koeling wel een langere opbaring bieden. Een natuurlijke opbaring kan bijvoorbeeld met de BIO SAC 200 of door graszoden onder de overledene te plaatsen.
Er zijn verder verschillende eco-uitvaartkisten te koop van hout, karton of ander materiaal. Ook zijn er opbaarmanden van bijvoorbeeld wilgentenen te verkrijgen.

Biologisch afbreekbare kleding en andere milieuvriendelijke mogelijkheden
  • Kleed de overleden in biologisch afbreekbare kleding (hennep, bamboe, wol of linnen). Leg geen metalen voorwerpen bij de overledene. Dit is over het algemeen ook niet toegestaan.
  • Verstuur een rouwkaart per mail of bel mensen op.
  • Als je gebruik maakt van een rouwauto vraag dan naar een hybride of elektrische auto. Rij zo veel mogelijk gezamenlijk naar een uitvaart, ga met het openbaar vervoer of op de fiets.
  • Wil je een gedenkteken plaatsen bij een graf, vraag dan waar het materiaal vandaan komt. Veel steen komt namelijk uit China.
  • Pluk of gebruik bloemen van het seizoen en/of uit de tuin.
  • Maak zo veel mogelijk gebruik van lokale producten.
  • Met eigenlijk niet eens zo veel moeite is er al heel veel mogelijk.

Wilt u / Wil je meer informatie over de mogelijkheden?
Kijk verder op mijn site voor meer informatie of bel of mail gerust.

Amsterdam, 12 december 2019

Meer informatie:

2004 – Artikel ‘Natuurlijke uitvaart is een illusie’ – Cadmium en lood in lichaam

2005: Artikel ‘Milieuaspecten uitvaart’

2014 – Milieueffecten van verschillende uitvaarttechnieken – update van eerder TNO onderzoek

23 juni 2010 – De Volkskrant ‘Duurzame uitvaart: goed voor het milieu tot op het allerlaatst’

16 augustus 2011 – Trouw ‘Begraven is niet slecht voor het milieu’ 

24 mei 2019 – Trouw: ‘Na de dood verder als mest voor de tuin? In de staat Washington kan het binnenkort.’

2 juni 2019 – Site: Het kan wel: vanaf 1 mei 2020 is composteren in de staat Washington toegestaan.

Site met informatie over veraarden, over contact met Meine Erde in Duitsland – waar de deelstaat Sleeswijk-Holstein de eerste plek in Europa is waar humaan composteren mogelijk is als vorm van lijkbezorging. Komt hierdoor de mogelijkheid tot composteren in Nederland dichterbij?

11 december 2019 – NRC: ‘Crematie op zonnestroom in Beesd’ 

Printen, mailen of delen
Uitvaartfotografie

Afscheidsfotograaf

Foto's (laten) maken van of bij een uitvaart. Sommigen zullen zich aanvragen of dat nu wel zo gepast of nodig is? Of iets nodig is, daar ga ik in principe niet over. Dat het mogelijk is, is misschien wel iets waar je nog niet bij stil hebt gestaan.

Waarom een speciale 'afscheidsfotograaf' vragen om foto's te maken

Je kunt natuurlijk zelf foto's maken van de overledene, maar tijdens de uitvaart en ook de periode daarvoor, ben je ook met hele andere dingen bezig. Als je een herinnering hieraan wilt, is een afscheidsfotograaf wellicht een optie.
Een fotograaf is aanwezig, maar écht je merkt er nauwelijks iets van. Ook omdat je juist met andere dingen bezig bent.
Het is bij veel uitvaartfotografen ook mogelijk dat zij een fotoboek maken.
Foto's die genomen zijn bij of van een afscheid zijn een hele mooie en waardevolle herinnering.
Of kunnen dat in ieder geval zijn.

Uitvaartfotografie - eigenlijk is het niet nieuw

Er zijn tegenwoordig vrij veel fotografen die zich hebben toegelegd of toeleggen op de uitvaartfotografie. Dat uitvaartfotografie niet iets is van de laatste jaren was in 2015-2016 te zien in het uitvaartmuseum Tot Zover. Overal ter wereld zijn - ook vroeger al -  foto's van overleden dierbaren gemaakt. Er zijn veel post-mortemfoto's van kinderen bewaard gebleven in archieven. Dit schrijft men toe aan de hoge kindersterfte in de 19e eeuw. Nabestaanden poseerden voor de foto en de overledene was mooi gekleed. Soms is ook te zien dat de mond en/of de ogen van de overledene nog open zijn. Zo'n beeld komt wel extra binnen als je daarnaar kijkt.
De insteek is nu wel iets anders geworden. Het is tegenwoordig natuurlijk ook om makkelijker om (meer) foto's te maken. Was het voorheen voornamelijk een enkele foto die als herinnering werd gemaakt, is het tegenwoordig gebruikelijk om een herinnering van het gehele afscheid te maken.

De kosten van een uitvaartfotograaf liggen tussen de € 300,- en € 600,- en zijn mede afhankelijk van het aantal foto's dat gewenst is.

Amsterdam, 29 augustus 2019

een nieuw blog verschijnt.

Algemene informatie:

Post mortemfoto's van de Britse verzamelaar Paul Frecker
Expositie Uitvaartmuseum Tot Zover - Post mortem. Foto's vol liefde en verdriet

Enkele uitvaartfotografen:

Anouk Paulissen - Zonnestraal uitvaartfotografie 
Boukje Canaan - Afscheidsfotograaf
Eveline Renaud - afscheids fotografie
Milvia Luijendijk - De gevoelige plaat
Rob Haak rouwfotografie
Informatie over fotografen:
NCVA (Nederlands Collectief van Afscheidsfotografen)

Printen, mailen of delen
Blog over natuurbegraafplaatsen

Natuurbegraafplaatsen in Nederland

Begraven in de natuur - natuurbegraafplaatsen in Nederland

Er komen steeds meer natuurbegraafplaatsen in Nederland.
Inmiddels heb ik een aantal keren een natuurbegraafplaats bezocht. Met name de rust en de natuur spreken mij erg aan.
Daarnaast vind ik ook een mooi gedachte dat een overledene (of de urn met de as) wordt begraven en verder tot in de eeuwigheid met rust wordt gelaten.
Maar wat is dat nu eigenlijk, een natuurbegraafplaats?

Natuurbehoud en -onderhoud

Een natuurbegraafplaats is een plek waar het behoud of de ontwikkeling van de natuur een rol speelt.
Sommige natuurbegraafplaatsen in Nederland zijn een samenwerking met Stichting Nieuwe Natuur en Natuurmonumenten. Andere zijn initiatieven van particulieren, organisaties of stichtingen.

Het is een andere manier van afscheid nemen op een natuurbegraafplaats

Begraven in de natuur is een andere manier van afscheid nemen van een overledene.
Over het algemeen is er voor de dienst, de begrafenis en het samenzijn een dagdeel (3 tot 4 uur) beschikbaar op een natuurbegraafplaats .
De meeste natuurbegraafplaats liggen, vanuit de Randstad gezien over het algemeen wat verder weg. Daardoor kan voor een andere wijze van vervoer worden gekozen - bijvoorbeeld de uitvaartbus.
In Noord-Holland is in 2020 bij Alkmaar natuurbegraafplaats Geestmerloo geopend.
Veel mensen zijn geïnteresseerd in natuurbegraafplaatsen. Er ontstaan op 'gewone' begraafplaatsen dan ook steeds vaker 'natuurbegraafplaatsen'. Het begraven gebeurt hier wel op een natuurlijke en duurzame manier, maar het aantal jaren grafrust en kosten zijn toch vaak anders dan bij reguliere natuurbegraafplaatsen.
Voorbeelden van deze natuurlijke begraafplaatsen zijn:

Natuurbescherming

Op een natuurbegraafplaats gelden ook andere afspraken, mede om de natuur te beschermen.
Zo staan er geen traditionele gedenkstenen, maar ligt er vaak een boomschijf op een graf. De boomschijf vergaat na een aantal jaren en ook de graven gaan op termijn op in de natuur. Verder is het gebruik van natuurlijke materialen (voor kleding, urn, baar of uitvaartkist) een voorwaarde.
Men kan op natuurbegraafplaatsen een overledene begraven in een uitvaartkist of op een (draag)baar en omhuld in een lijkwade. Daarnaast is het mogelijk een urn met de as van de overledene een mooie plek te geven in de natuur.

Eenmalige kosten voor een graf

Begraven is in de regel duurder dan cremeren. De prijzen voor begraven op een natuurbegraafplaats verschillen.
Gemiddeld zijn de eenmalige kosten tussen € 3.750,- en zo'n € 5.000,-. Dit bedrag hoeft dus maar één keer te worden betaald.
Verlenging is daarna niet meer nodig.
Het begraaftarief (het delven van het graf) is meestal rond de € 600,-.
Vrijwel op elke natuurbegraafplaats is een mooi ruimte om een dienst of condoleance te houden. Een ruimte waar men ook meestal ruim te tijd heeft en krijgt voor het afscheid nemen. Er is ook vaak een boskapel - een ruimte buiten - waar een afscheid of condoleance kan plaatsvinden.

Geschiedenis

In 1955 - het jaar dat ook cremeren werd gelegaliseerd - werd de eerste natuurbegraafplaats in Nederland opgericht: Natuurbegraafplaats Westerwolde in Assel (gemeente Hoog Soeren).
In 1991 werd in Engeland natuurbegraven geïntroduceerd door het Britse Natural Death Centre. Het idee hierachter was het gebruik van afbreekbare materialen (kleding, uitvaartkist of urn). Ook was er geen gedenksteen, maar was de natuur het levend monument.
Bijna vijftig jaar later vonden deze initiatieven in Nederland navolging. In 2004 werd natuurbegraafplaats Bergerbos in Limburg geopend. Inmiddels zijn er een twintigtal natuurbegraafplaatsen in Nederland. In de komende jaren zal nog een aantal natuurbegraafplaatsen in gebruik worden genomen.

Natuurbegraafplaats Koningsakker

Afgelopen week ontving ik een nieuwe editie van de nieuwsbrief van natuurbegraafplaats Koningsakker (nabij Arnhem).
Natuurbegraafplaats Koningsakker werd op 31 augustus 2019 geopend en ligt bij Abdij Koningsoord.
De zuster Trappistinnen die in de abdij leven, behoren tot de Orde van de Cisterciënzers. Dit is een eeuwenoude kloosterorde die zich toelegt op stilte en gebed, arbeid en een sobere levensstijl. De zusters leven in nauwe verbinding met de natuur. Op de site is te lezen dat de verbondenheid van een natuurbegraafplaats met een contemplatief klooster een primeur is voor Europa.

Andere natuurbegraafplaatsen in ontwikkeling

Naast natuurbegraafplaats Koningsakker, zullen de komende tijd in Overijssel en in Zuid-Holland natuurbegraafplaatsen worden geopend.

Overzicht natuurbegraafplaatsen in Nederland

Drenthe:
Friesland: 
Gelderland: 
Groningen: 
Utrecht: 
Limburg: 
Brabant:
Noord-Holland:
Overijssel:
Zuid-Holland: 

Amsterdam, 5 augustus 2019

Meer informatie:

Andere meningen over natuurbegraven:
Printen, mailen of delen
Blog over uitvaartkosten in het nieuws en uitvaartwensengesprek

Een uitvaartwensengesprek geeft rust

Over een uitvaartwensengesprek en uitvaartkosten

De laatste tijd heb ik steeds vaker zogenoemde uitvaartwensengesprekken. Dat kan zijn voor de uitvaart van de persoon zelf waarmee ik een afspraak heb of van een familielid. Ik juich deze gesprekken alleen maar toe. Hoe lastig het ook kan zijn om tot zo’n gesprek te besluiten – eigenlijk geeft een uitvaartwensengesprek alleen maar rust.

Hoe je het ook wendt of keert, in de regel moeten er een aantal dingen worden geregeld na een overlijden. Natuurlijk wordt een uitvaart ook zonder wensengesprek geregeld, maar na een overlijden komt er – naast het afscheid nemen van een dierbare – van alles af op nabestaanden.
Een uitvaartwensengesprek geeft rust aan iemand zelf omdat hij/zij dan weet dat er dingen op papier staan voor de nabestaanden.
Aan nabestaanden geeft een uitvaartwensengesprek rust omdat zij dan weten wat hun dierbare gewenst zou hebben wat dan kan helpen bij de te maken keuzes.

Daarnaast wordt bij een offerte ook duidelijk of een beschikbaar bedrag van een of meerdere uitvaartpolissen en/of de spaargelden de uitvaartkosten dekken. Daarna kan weer worden bekeken of de wensen misschien aangepast moeten worden, maar er wordt natuurlijk niets vastgelegd, bij wie dan ook. Bij een wensengesprek is daar de tijd en de rust voor en dat wordt ook als zeer prettig ervaren.

Uitvaartkosten in het nieuws – geen voorstander van online kostenberekeningen

De toename van uitvaartwensengesprekken komt misschien ook doordat – meestal de hoogte van de – uitvaartkosten steeds vaker in het nieuws zijn.
Het is goed dat erover wordt gesproken, want dat schept alleen maar duidelijkheid.
Er komen ook online steeds meer mogelijkheden om uitvaartkosten te berekenen, maar ik ben geen fan ben van online kostenberekeningen. Deze online ‘tools’ zijn te algemeen.

‘Een standaard, nette uitvaartkist’

Wil je ‘een standaard, nette kist’, is bijvoorbeeld een vaak voorkomende vraag. Ik denk dat de meeste mensen hierop ‘ja’ zullen antwoorden, niet wetende wat dit dan voor soort kist is.
Ik ga er ook vanuit dat mensen bij een ‘houten uitvaartkist’ denken: ‘hout? Alle kisten zijn toch van hout? En dat zal dan wel een stuk duurder zijn. Nee hoor, doe mij maar gewoon een kist.’
In een gesprek vertel ik dan bijvoorbeeld dat met een dergelijke uitvaartkist, eigenlijk altijd een spaanplaten uitvaartkist met een fineerlaagje wordt bedoeld.

Ook een rouwbezoek in een uitvaartcentrum kost overal niet even veel. Een 24-uurskamer ook niet. Rouwvervoer ook niet. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Nee, van online kostenberekeningen ben ik geen voorstander.

Grote lijnen of gedetailleerd

Bij sommige mensen is het gesprek uitgebreid en komen ook details aan de orde, bij anderen gaat het meer om de grote lijnen. Wil je thuis opgebaard worden, wil je niet dat er rouwbezoek mogelijk is. Vind je een uitvaartkist goed of gaat de voorkeur uit naar een wade en een baar? Wil je begraven worden of gecremeerd?
Een gesprek gaat ook over het leven dat hij of zij leidt of heeft geleid, omdat dit mij ook misschien op ideeën brengt. Hoe gedetailleerd een wensengesprek is – het is natuurlijk nooit in beton gegoten zeg ik altijd. In een uitvaartwensenboekje is het dan ook goed om op te schrijven of deze keuze heel belangrijk voor je is of niet.

Informeer nabestaanden (de opdrachtgever)

Wel belangrijk is, vind ik, dat diegene waarvan je wilt dat die de uitvaart gaat regelen (de opdrachtgever) hiervan op de hoogte is en ook weet waar belangrijke informatie te vinden is. Daarnaast heb ik in mijn uitvaartwensenboekje op de eerste twee pagina’s ruimte gemaakt om deze informatie op te schrijven. Dan gaat het om informatie over uzelf en bijvoorbeeld de gegevens van de huisarts, een uitvaartpolis of een notaris.

Kijk ook eens op de pagina wat kost een uitvaart (begrafenis of crematie), om al enig inzicht te krijgen in mogelijke kosten en mogelijkheden en op de pagina over uitvaartverzekeringen voor meer informatie over soorten uitvaartverzekeringen en de vrijheid in de keuze voor een uitvaartondernemer.

Wensengesprek?

Bel of mail voor een gratis kennismakingsgesprek waarin we globaal je/uw wensen en mogelijkheden kunnen bespreken. Een uitgebreider wensengesprek is ook mogelijk en kost € 125,-. We ontmoeten elkaar dan twee of drie keer. Dan maak ik één of meerdere offertes op naar aanleiding van jouw/uw wensen of die van je/uw dierbare.

Download het wensenboekje van Atente uitvaartbegeleiding en noteer de keuzes voor jezelf, maar ook ter informatie voor anderen.
Klik en lees ervaringen van andere nabestaanden met Atente uitvaartbegeleiding.

Een onafhankelijk gesprek over (uw) uitvaartwensen – zonder verplichtingen om Atente uitvaartbegeleiding bij een overlijden te bellen. Er is namelijk altijd vrije keuze voor een uitvaartondernemer. 

Amsterdam, 22 juli 2019

Algemene informatie – online – over uitvaartkosten:

– Consumentenbond
– Nibud

Printen, mailen of delen
Blog Atente over afscheid nemen van overledene op locatie

Een afscheid op locatie

Locatie voor een afscheid – anders dan een aula

Eerder heb ik al een blog geschreven over een afscheid in een kerk, in plaats van een afscheid in een aula.
Je hoeft niet religieus te zijn om een afscheid in een kerk te laten plaatsvinden.
Voor diegenen die een (meer algemene) locatie voor een afscheid zoeken, zijn er ook andere afscheidslocaties.

Waar kwam de overledene vaak of voelen de nabestaanden zich prettig?

Er is natuurlijk op zich niets mis met een afscheid in een aula van begraafplaats of crematorium, maar wil je als nabestaande een persoonlijk invulling van een afscheid, dan is een afscheid op een andere locatie mogelijk.
In mijn uitvaartwensenboekje staan achterin een aantal linken naar locaties en ook op mijn site zijn er enkele te vinden. Er zijn natuurlijk meer locaties. Er is altijd een mogelijkheid om te informeren op een plek waar de overledene vaak kwam – of waar de nabestaanden zich prettig voelen. Dit kan in een theater zijn, een café, een sportkantine of bijvoorbeeld een repetitieruimte waar de overledene altijd zong.

Neem contact op met de locatie

Het is aan te raden om bijtijds contact op te nemen met de beheerder om te vragen of het mogelijk is een afscheidsdienst daar plaats te laten vinden.
Wees erop voorbereid en heb er begrip voor dat de eigenaar van een locatie een condoleance prima vindt, maar niet wil (zelf of voor de medewerkers) dat de overledene wordt opgebaard.
Houd daarom ook altijd een alternatief in gedachten, indien de locatie niet beschikbaar is.

Informeel

Bij een afscheid op een andere locatie dan een aula, ontstaat ook vaak een andere sfeer.
Nabestaanden zijn ook sneller geneigd om een andere invulling aan een afscheid te geven. De sfeer is vaak informeler.
Daarnaast wordt meestal een prijs berekend voor een dagdeel (4 uur).
De gekozen ruimte kan ook geschikt zijn voor meer of juist minder genodigden, of is gelegen in een bepaalde omgeving.
Daarom: denk eens aan een andere locatie dan een aula.

Amsterdam, 12 juni 2019

Voorbeelden van andere locaties dan een aula voor een afscheid of condoleance:

In en rond Amsterdam:
  • ± 30 personen – Villa Mattern, Nicolaas de Roeverstraat 3, 1093 KH Amsterdam
  • 60 – 100 personen – Huize Frankendael,  Middenweg 72, 1097 BS Amsterdam
  • 70 – 100 personen – Grand Café Frankendael, Middenweg 116, 1097 BT Amsterdam
  • Tot 70 à 100 personen – Gemeenlandshuis, Diemerzeedijk 27, 1095 KK Amsterdam
  • van 80 – 450 personen – verschillende (monumentale) locaties die via Stadsherstel worden verhuurd.
Bos:
  • 6 – 60/150 personen- Het Boshuis (naast het openluchttheater in het Amsterdamse Bos)
  • 40 – 200 personen – De Schaapskooi, Dr. Albert Schweitzerweg 1, 3744 MG Baarn
Strand/Duinen/Dicht bij zee:
Printen, mailen of delen
Blog over de Rollentando - rouwvervoer in eigen auto

Rollentando voor rouwvervoer in eigen auto

De Rollentando – liefdevolle ondersteuning

Rollentando en Hamaca en wade van Marijke Ott

Weet u dat nabestaanden een overledene in de eigen auto mogen vervoeren?
Toen ik dit hoorde tijdens de opleiding, ontstond bij mij al het idee voor een soort demontabele rollertafel, ter ondersteuning van rouwvervoer in eigen auto.
We zijn nu een paar jaar later, maar het idee heeft me nooit losgelaten. Eens in de zoveel tijd ging ik eens googelen voor inspiratie. Soms sprak ik er met collega’s over. De meesten reageerden heel enthousiast op het idee.

Meubelmakerij Houtgreep

Een paar maanden geleden besloot ik een informatiedag te organiseren over de mogelijkheid voor het gebruik van een wade. Via Marijke Ott van Atelier Alewijn, kwam ik in contact met Rolf van Olst van Meubelmakerij Houtgreep. Ik heb hem gemaild over mijn idee en we maakten een afspraak.
Het idee van een soort rollertafel en vooral ook het doel – het zelf vervoeren van je overleden dierbare – sprak Rolf erg aan. Mijn streven was om dit op de informatiedag te kunnen presenteren.
Hoe maak je het gebruikersvriendelijk en welke mogelijkheden biedt een auto. Allerlei vragen passeerden vervolgens de revue.

Tekeningen volgden, aanpassingen en uiteindelijk stond het prototype voor ons!
Een demontabele rollertafel om rouwvervoer in eigen auto liefdevol te ondersteunen. Liefdevol omdat de rollers ervoor zorgen de uitvaartkist of baar soepel in de auto wordt gerold. Ook liefdevol omdat nabestaanden zelf het vervoer voor hun overleden dierbare verzorgen en samen met hun dierbare in de auto zitten.
Uitgangspunt is dan ook dat nabestaanden bereid zijn om zelf met de Rollentande bezig te zijn. Dit kan natuurlijk ook in samenwerking met een uitvaartbegeleider. Het is niet veel werk, maar de rollertafel bestaat uit twee delen die aan elkaar gezet moeten worden.
Elke deel zit in een grote tas.

Testrit

Met dank aan DZU uitvaartkisten in Apeldoorn hebben Rolf en ik de Rollentando, met daadwerkelijk een uitvaartkist in de eigen auto (een Skoda octivia combi), getest. Ik zat tijdens de testrit op de vrijgebleven zitplaats achter de bestuurder.
Ook al was het niet een echte uitvaart, het voelde echt heel goed om naast de denkbeeldige overledene te kunnen zitten.

De naam Rollentando

En dan een naam zoeken. Ik zocht iets dat mooi klinkt en waardoor beweging van het rollen al meteen duidelijk zou worden.
Tja, hoe gaat dat dan in je hoofd? Opeens kwam de naam Rollentando in me op. Afgeleid van de muziekterm rallentanto. Ook als je dit niet weet, is het volgens mij een naam die makkelijk blijft hangen.

Op de informatiemiddag – half april (2019) in de Oranjekerk – is de Rollentando voor het eerst gepresenteerd. Collega’s en bezoekers vonden de Rollentando er mooi uitzien en waren zeer geïnteresseerd. Sommigen wilden de Rollentando al bijna reserveren voor hun eigen uitvaart.

Ook geïnteresseerd in de Rollentando?

De Rollentando is te huur voor nabestaanden waarvoor Atente uitvaartbegeleiding de uitvaart regelt, maar ook voor andere uitvaartondernemers en particulieren.
Bel 06 289 73 389 voor meer informatie.

Huurprijs: € 80,- (incl. BTW).
Brengen in Amsterdam: € 60,-, boven 40 km wordt € 0,60 p/km in rekening gebracht.

De prijs is per dag, voor één uitvaart.

Amsterdam, 3 mei 2019

Printen, mailen of delen
Blog over wade als alternatief voor een uitvaartkist

Gehuld in een wade

Een uitvaartkist hoeft niet - een baar en wade is een zacht alternatief

Afgelopen weekend (13 april 2019) heb ik in de Oranjekerk in Amsterdam een informatiemiddag georganiseerd over de (lijk)wade.
Er is steeds meer te lezen over de dood en de uitvaartbranche en meestal lees je over het gebruik van een uitvaartkist. Maar wist je dat het bijvoorbeeld ook mogelijk is om een baar te gebruiken en in een lijkwade gehuld te worden?
Dit is dus een alternatief voor een uitvaartkist.
Een wade of lijkwade is een grote doek waarin een overledene wordt gewikkeld.
Een wade-deken, een baarkleed of afscheidskleden leg je over de overledene of over de kist.

Aanraakbaar

Liggend op een baar en gehuld in een wade is een dierbare aanraakbaar. Niet alleen omdat de overledene zichtbaarder is dan wanneer hij of zij in een uitvaartkist ligt, maar ook omdat de stof uitnodigt om aan te raken. Natuurlijk is het mogelijk om een eigen lievelingsdeken, -sprei of -dekbedhoes te gebruiken als wikkeldoek of wade, maar er worden ook hele mooie waden gemaakt. Lijkwaden of gedenkwaden zijn bijvoorbeeld gemaakt van wol (vilt), linnen, bamboe, zijde of hennep. Makers hebben elk een verhaal achter hun ontwerp en hun manier van werken. De ontwerpen kunnen sober zijn, maar ook heel sierlijk of kleurrijk.

Informeren en inspireren

Ik wil mensen op een onafhankelijk wijze informeren en inspireren. Over allerlei onderwerpen maar op deze informatiemiddag heb ik de focus gelegd op waden en gedenkdekens en enkele makers gevraagd om hun waden te laten zien en voelen.
Bezoekers hebben in de Oranjekerk uitgebreid gesproken met makers, die op hun beurt met passie vertelden over hun werk en de ontwerpen en de stoffen die gebruiken.
Voor bezoekers was het ook meteen een mogelijkheid om de Oranjekerk van binnen te zien. De Oranjekerk is tevens een prettige locatie voor een afscheidslocatie. 

Ook geïnteresseerd in een wade?
Dan volgen hier sites van enkele makers van waden:
Te koop, maar ook huur mogelijk bij
Baren en waden

Bij het gebruik van een lijkwade, wordt meestal een baar gebruikt in plaats van een uitvaartkist.
Een baar, opbaarplank of draagbaar zijn verschillende benamingen die aan een baar worden gegeven. De meeste uitvaartkistenmakers en makers van waden verkopen ook een opbaarplank of een draagbaar.

Toch nog enkele andere contactgegevens:

Amsterdam, 18 april 2019

Printen, mailen of delen
Blog over een Afscheid in een kerk

Afscheid in een kerk

Een kerk als afscheidslocatie

De meeste mensen kiezen voor een uitvaart (afscheidsdienst en condoleance) op een bepaalde begraafplaats.
Dan kan natuurlijk mooi zijn, maar er is ook andere mogelijkheid: een afscheid op locatie.
Was uw dierbare bijvoorbeeld sportief of lid van een vereniging dan kun je bijvoorbeeld ook informeren of er in een kantine of zaal van de vereniging een bijeenkomst gehouden kan worden.
Wees erop voorbereid en heb er begrip voor dat de eigenaar van een locatie een condoleance prima vindt, maar niet wil (zelf of voor de medewerkers) dat de overledene is opgebaard.
In dit blog bespreek ik een andere locatie, namelijk een afscheid in een kerk. Geïnteresseerd in een andere afscheidslocatie dan een kerk? Lees dan mijn blog over ‘Een afscheid op locatie’.

Persoonlijk afscheid

Voor een afscheid in een kerk hoef je helemaal niet religieus te zijn om daar een uitvaartdienst te laten plaatsvinden.
Een kerk is vaak een mooie, rustige ruimte waar je afscheid kunt nemen precies op zo’n manier zoals je dat zelf wilt.
Het grote voordeel is dat er over het algemeen minder tijdsdruk is omdat de kerk meestal voor een dagdeel wordt gehuurd. Een dagdeel is dan drie of vier uur.

Informele sfeer

Kerken zijn er alle soorten en maten.
De kosten voor een dagdeel voor een kerk – waar kleine gezelschappen, maar vaak tot 250 of 400 genodigden kunnen zitten – zijn over het algemeen tussen de € 350,- en € 600,-.
Dat is, zeker voor het aantal uren, een stuk goedkoper dan een aula.
Bovendien zijn lang niet alle aula’s van begraafplaatsen geschikt voor 250 (zittende) mensen.

Wat mij betreft gaat het niet alleen om de kosten – want er is ook een mogelijke keerzijde – maar vooral om een meer informele sfeer.

Aandachtspunten

Omdat het afscheid op een locatie plaatsvindt en de begrafenis of crematie misschien op een andere dag plaatsvindt, maakt een rouwauto meestal een extra rit. Dit kan ook betekenen dat de overledene een dag extra in een uitvaartcentrum verblijft. Het kan ertoe leiden dat deze kostenposten uiteindelijk dus wat hoger worden.
Op een locatie moet wel vaak materiaal apart worden gehuurd – maar de basisvoorzieningen zijn over het algemeen gewoon inbegrepen.
Een ander pluspunt is dat het over het algemeen mogelijk is om de catering naar eigen inzicht te verzorgen.

Begrafenis of crematie mogelijk op een andere dag

De daadwerkelijke begrafenis kan op een andere dag en in een kleiner gezelschap plaatsvinden.
Indien een crematie zonder bijzijn van nabestaanden plaatsvindt – dit wordt ook wel een technische crematie genoemd – dan geldt een goedkoper tarief. Een dergelijke crematie is wel aan bepaalde tijdstippen gebonden. Natuurlijk gaat dit altijd op afspraak waardoor nabestaanden weten wanneer de crematie plaatsvindt.

Voor een persoonlijke invulling van een afscheid is een kerk zeker een optie om te overwegen.

Amsterdam, 25 januari 2019

Voorbeelden van kerken:

– PKN kerken waaronder bijvoorbeeld de Oranjekerk,  Tweede van der Helststraat 1-3, 1073 AE Amsterdam
– de Muiderkerk, Linnaeusstraat 37, 1093 EG Amsterdam
– Er zijn ook kerken die door Stadsherstel worden beheerd
– Vrijburg, Diepenbrockstraat 46, 1077 WE Amsterdam

Printen, mailen of delen
Blog over dementievriendelijk, muziek en uitvaartbegeleiding

Dementievriendelijk

Uitvaartbegeleiding en dementie(vriendelijk)

Voordat ik de  opleiding voor uitvaartbegeleiding bij Meander Uitvaartbegeleidingen startte, was er eerst een intakegesprek. Een van de opdrachten was een stukje tekst schrijven en voordragen. Mijn tekst ging over de film Alive inside, over de invloed van muziek op mensen met Alzheimer.
Als uitvaartbegeleider ontmoet je allerlei mensen. Natuurlijk ook mensen die lijden aan dementie, in wat voor vorm dan ook.
Het kan zijn dat de overledene dementie had, dan hebben de nabestaanden vaak veel meegemaakt. Het is ook mogelijk dat een nabestaande aan dementie lijdt.

Misschien nam de overledene of neemt de nabestaande deel aan een van de hierna genoemde initiatieven. Dan kan ik hier als uitvaartbegeleider op inspringen.
Wie ik ook ontmoet, ik probeer zo veel mogelijk recht te doen aan de overledene en te luisteren naar de nabestaanden.

Televisiespotjes dementievriendelijkheid

De laatste maanden zijn er regelmatig spotjes op televisie te zien van Stichting Alzheimer onder de campagnenaam 'Samen maken we Nederland dementievriendelijk'.
Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie bij mensen. Dementie is een verzamelnaam van verschijnselen waarbij geheugenverlies, problemen met oriëntatie, gedrag en/of taal kan of kunnen optreden.

Ongeveer 70% van alle mensen met dementie, heeft de ziekte van Alzheimer.
Bij Alzheimer kunnen de hersencellen steeds minder goed contact maken met elkaar en met de zenuwen die informatie van en naar de hersenen doorgeven.

Muziek en dementie

Het mooie is dat onderzoek heeft uitgewezen dat muziek juist verbindingen legt tussen beide hersenhelften en dat het muzikale geheugen bijna tot het einde toe blijft functioneren.
De film Alive Inside laat de wonderbaarlijke invloed zien die het luisteren naar muziek kan hebben.
In deze documentaire spelen mensen, die vaak al jaren in een verpleeghuis leven, de hoofdrol.
Zij zijn steeds meer in zichzelf teruggetrokken geraakt.

Door via een iPod naar muziek uit hun jeugd te luisteren, openen patiënten zichzelf voor de buitenwereld en worden ze vaak een ander mens. Deze documentaire speelt zich af in Amerika, maar ook in Nederland vindt deze vorm van muziektherapie gehoor. Muziektherapeute Manon Bruinsma is warm pleitbezorgster van deze persoonlijke muziektherapie in Nederland.

De cirkel is rond

Sinds kort speel ik weer viool in een (amateur)orkest. Ik heb jaren niet echt regelmatig meer gespeeld, maar ik miste het al lang om samen met anderen te spelen. Nu is tijd bij het werken in de uitvaart altijd ongewisse factor, maar het gemis werd steeds groter.
Ik heb me nog maar net aangesloten of er verschijnt een bericht dat er een training 'Samen Dementievriendelijk' wordt gegeven.
De (algemene) training gaf handvatten om dementie bij mensen te herkennen en hoe hiermee om te gaan.
De cirkel lijkt rond waardoor ik vertrouwen heb dat ik het spelen kan blijven combineren met het werk als uitvaartbegeleider.

Amsterdam, 18 januari 2019

Informatie en initiatieven:

- Site Samen Dementievriendelijk
- Stichting Alzheimer Nederland

- https://musicandmemory.nl/hoe-het-begon/ Music and Memory Nederland. Na het zien van het clipje van ‘Henry’ nam muziektherapeute Manon Bruinsma contact met Dan Cohen op en werd door hem ondersteund bij het opzetten van iPodprojecten in verschillende verpleeghuizen in Nederland.
- Clipje 'Henry' 
- Magisch Interactief Schilderij
- ‘Mind the Music’ is een initiatief van AxionContinu en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) en wordt mede mogelijk gemaakt door het meerjarenprogramma Lang Leve Kunst met dementie, stichting RCOAK en stichting Sluyterman van Loo. Het programma Lang Leve Kunst stimuleert kunst- en cultuurparticipatie van ouderen (65+) in Nederland. Steeds meer professionals raken overtuigd van de effectiviteit van kunst als instrument om de levenskwaliteit van ouderen te verhogen.

Printen, mailen of delen
Blog over voorbeelden uitvaartkosten 2019

Effect BTW-verhoging op uitvaartkosten

Prijzen 2019 online - uitvaartkosten bijgewerkt (na BTW-verhoging)

Elk jaar is het weer de vraag wanneer begraafplaatsen en crematoria de nieuwe overzichten van hun uitvaartkosten online zetten. Meestal gebeurt dit namelijk pas in februari of maart.
Ik denk dat men dit jaar extra alert is geweest om de uitvaartkosten en prijzen te updaten voor 2019 vanwege de BTW-verhoging.
Nu zijn de meeste componenten van een uitvaart belast met 0% of 21% waardoor de BTW-verhoging op de meeste uitvaartkosten dus geen invloed op heeft.
Bij consumpties zit op een aantal producten wel 6% BTW. Bij vergelijking tussen vorig en dit jaar kan ik echt alleen maar constateren dat de BTW-verhoging door elke begraafplaats op een nette manier is doorgevoerd.

Kopje koffie

Een kopje koffie is denk ik wel de meest gedronken consumptie bij een uitvaart. Wat kost een kopje koffie na de BTW-verhoging?
Het goedkoopste kopje koffie is te krijgen op St. Barbara te krijgen. Zorgvlied volgt daarna en dan respectievelijk De Nieuwe Ooster, en De Nieuwe Noorder, Westgaarde (PC Uitvaart) en Begraafplaats Buitenveldert.  De onderlinge verschillen zijn gelijk gebleven.
Waarbij ik graag wil aantekenen dat Zorgvlied voorlopig nog de prijzen van 2018 aanhoudt en de koffie op Begraafplaats Buitenveldert verder gaat dan alleen maar een standaard kopje koffie.

Voorbeelden van facturen voor een uitvaart

Het is altijd even wat werk, maar ik ben ooit begonnen voorbeelden van facturen voor uitvaarten en een algemene indicatie van uitvaartkosten te maken.
Niet alleen om voorbeelden te kunnen geven, maar ook omdat ik zelf nieuwsgierig was hoe het nu zit met onderlinge financiële verschillen. Regelmatig werk ik deze overzichten bij.
Opvallend is dat in 2019 de kosten van algemene graven van DNO en DNN enkele tientjes in prijs zijn verlaagd. De gemeentegrond is zeker goedkoper geworden! Andere prijzen, puur voor het begraven en cremeren zijn nagenoeg gelijk gebleven.
De kosten voor het gebruik van de aula en/of ontvangstkamer zijn soms verhoogd en soms gelijk gebleven.

Afscheidsdienst op locatie

Het is natuurlijk altijd mogelijk om een afscheidsdienst op een andere locatie te laten plaatsvinden.
Indien een crematie plaatsvindt waarbij de nabestaanden niet aanwezig zijn dan geldt een goedkoper tarief. Dit wordt ook wel een technische crematie genoemd. Een dergelijke crematie is wel aan bepaalde tijdstippen gebonden. Natuurlijk gaat dit altijd op afspraak waardoor nabestaanden weten wanneer de crematie plaatsvindt.

Gelijksoortige voorbeelden

Bij het maken van de overzichten probeer ik de verschillende componenten van een uitvaart op de verschillende begraafplaatsen of  gedenkparken (crematoria) zo veel mogelijk op elkaar af te stemmen om zo tot een goed vergelijk te kunnen komen.
Voor begraven betekent dit bijvoorbeeld - naast de kosten voor een graf - de kosten van het grafrecht en de onderhoudskosten; voor een crematie de kosten voor het cremeren.
Daarnaast heb ik bijvoorbeeld een gelijke tijdsduur voor een afscheidsdienst en condoleance en het aantal kaarten aangehouden per voorbeeld. Ook de aanname- of basiskosten van Atente uitvaartbegeleiding is aangepast aan een voorbeeld.

Kostenverschillen tussen crematies en begrafenissen

Over het algemeen komt uit mijn overzicht dat de kosten voor een crematie bij de verschillende crematoria niet eens zo heel veel verschillen. Wel komt er uit naar voren dat een begrafenis op Begraafplaats Buitenveldert en Zorgvlied meestal duurder zijn dan op De Nieuwe Ooster, De Nieuwe Noorder of Westgaarde.
Op mijn site staan de documenten met voorbeelden van crematies en begrafenissen op verschillende gedenkparken en begraafplaatsen.
Onderaan elk voorbeeld is aangegeven waarmee is rekening gehouden, maar het blijven voorbeelden: elke uitvaart ziet er natuurlijk weer anders uit.

Informeren en open werkwijze

Na de eerste bespreking van een uitvaart ontvangt u een begroting die is gebaseerd op uw wensen en zo veel mogelijk is afgestemd op uw budget. Consumpties zijn uiteraard wel altijd op nacalculatie.
Na een paar weken ontvangt u na de uitvaart de eindfactuur en alle rekeningen ter controle en informatie. Tenzij er iets veranderd op uw verzoek, dan komt deze overeen met de begroting.

Amsterdam, 10 januari 2019 

Meer informatie over begraven en cremeren.
Informatie om te downloaden 

- uitvaartwensenboekje,
- kostenindicatie uitvaart (geüdatet),
- kostenvoorbeelden begrafenis (geüdatet)en
- kostenvoorbeelden crematie (geüdatet).

Printen, mailen of delen
Eindejaarsblog - 2018

Afscheid van 2018

Afscheid

Ter afsluiting van het jaar 2018 een gedicht voor nabestaanden,
in herinnering aan alle mensen die zijn overleden.

Ik mis je in alle kleuren

Er zijn geen vaste kleuren

het is niet blauw of geel

je kunt in rood ook zeggen

ik mis je heel erg veel

 

er zijn geen strakke lijnen

soms is het bruin, soms groen,

verdriet past niet in hokjes

van hoe je het moet doen

 

soms schilder ik dat ik je mis

en kies ik glanzend goud

omdat ik daarmee zeggen kan

hoeveel ik van je houd

 

soms verf ik dwars door het papier

met inkt zo zwart als roet

omdat ik echt niet weten zou

hoe het nu verder moet

 

ik klieder vaak ook maar wat aan

en het wordt een bonte boel

als ik me soms meer pimpelpaars

en dan weer knaloranje voel

 

soms teken ik een witte stip

met grijze cirkels eromheen

ik zit er ergens middenin

en voel me helemaal alleen

 

in alle kleuren van mijn tranen

denk ik elke dag aan jou

dus als de zon weer schijnen gaat

heb ik een regenboog van rouw.


Uit:  'Ik mis je in alle kleuren'
Gedichten van Margreet Jansen en illustraties van Angelique Bosman
ISBN 978-90-824424-0-3

Ik wens u een schilderachtig 2019.

Judit Meijer
Atente uitvaartbegeleiding - Amsterdam

Amsterdam, 28 december 2018

Printen, mailen of delen
Blog over programma Joris zoekt troost

Joris zoekt troost

Troost ten tijde van verlies, rouw en verdriet

Op mijn Facebookpagina meldde ik eerder dat de NPO een serie over tradities en veranderingen in de rouw- en uitvaartcultuur uitzendt.
Ik kan het niet nalaten om deze serie een keer extra onder de aandacht te brengen.
Er zijn inmiddels twee afleveringen geweest en ik kan iedereen aanraden die ze nog niet heeft gezien, terug te kijken.
Joris Linssen laat in de serie op een mooie manier zien hoe tradities en gebruiken rond rouw en afscheid door de jaren heen zijn gewijzigd en wijzigen, maar soms ook juist in stand blijven.

Veranderende tradities

Linssen interviewt op een warme en liefdevolle wijze nabestaanden over hun ervaringen en waarom het afscheid van hun dierbare op een bepaalde wijze heeft plaatsgevonden.
Hij laat uittingen zien van publieke rouw in stilte of juist met lawaai. Ook komt de invloed die het overlijden en de begrafenis van Manfred Langer - oprichter van discotheek iT - heeft gehad op de persoonlijke invulling van een afscheid. Daarnaast deden rituelen en gebruiken van andere culturen hun intrede in Nederland. En interviewt hij een dochter over de de eeuwenoude traditie op Vlieland die haar vader deed besluiten om toch begraven te willen worden en niet gecremeerd.

Op de site van de NPO staat de volgende omschrijving:
In vier afleveringen onderzoekt Joris Linssen hoe de rouw- en uitvaartcultuur de afgelopen eeuw veranderde.
In Joris zoekt Troost kijkt hij Nederland en de Nederlander in het diepst van de ziel.
Hoe laten we ons troosten in tijden van rouw en verdriet?
De dood is van alle tijden, maar het ritueel rondom het afscheid is drastisch veranderd. Eeuwenoude tradities hebben plaatsgemaakt voor nieuwe rituelen.

Joris zoekt Troost - de moeite waard om (terug) te zien.

Wanneer en hoe laat: Uitzendingen op 29 november, 6, 13 en 20 december 2018
NPO 2, 20.25 uur
Informatie: https://pers.kro-ncrv.nl/programmas/joris-zoekt-troost 
Terugkijken: https://www.npostart.nl/joris-zoekt-troost/KN_1703201

Amsterdam, 10 december 2018

Printen, mailen of delen
Blog over persoonlijk rouwboeket

Bloemen of bloemstukken bij afscheid

Bloemen bieden troost bij een afscheid

Bloemen of rouwboeket bij afscheid

Afhankelijk van de achtergrond, zijn er bloemstukken of rouwboeketten bij uitvaarten aanwezig in Nederland. Er zijn maar weinig afscheidsdiensten waar geen bloemen aanwezig. Het ene bloemstuk is nog mooier of kleurrijker dan het andere. Natuurlijk, bloemen maken afscheid mooi en zijn een blijk van medeleven.  Bloemen bieden troost aan de nabestaanden; familie of vrienden brengen met een bloem een laatste groet aan de overledene.

Bloemen bij een afscheid – naast rouwstukken zijn er ook andere mogelijkheden

Een rouwboeket hoeft niet altijd groot te zijn – het gaat om het gebaar. Juist één bloem of een bloemenketting van madeliefjes van een kleinkind spreekt soms misschien meer tot de verbeelding  dan veel bloemen. Gasten kunnen bijvoorbeeld ook één bloem meenemen en die samen in een vaas zetten.
Bij een begrafenis worden de bloemen bij het graf geplaatst. Bij  een crematie is deze mogelijkheid er niet en worden de bloemen meestal op een algemene plek op de begraafplaats neergelegd. Natuurlijk is dat altijd een mooi gezicht, maar bloemen kunnen ook (gedeeltelijk) mee naar huis worden genomen of worden neergelegd op een andere gewenste plek.

Pleidoor voor pluktuin op elke begraafplaatsen voor rouwboeket bij afscheid

Bloemen plukken voor een afscheid
Ik pleit voor een pluktuin bij elke begraafplaats

Er bestaan ook algemene pluktuinen, maar die zijn over het algemeen van maart tot november geopend. Jammer want in de herfst en zelfs in de winter kan er nog veel keuze zijn.
Op of bij natuurbegraafplaatsen is meestal een pluktuin. Het woord zegt het al: dat is een tuin waar je in dit geval bloemen kunt plukken. Waarom eigenlijk alleen bij natuurbegraafplaatsen?
Niet iedereen heeft een (eigen) tuin waar bloemen geplukt kunnen worden.
Eigenlijk vind ik dat er bij elke begraafplaats een pluktuin zou moeten zijn.
Samen bloemen plukken biedt ook troost.
Lees meer over mijn initiatief om een netwerk van bloempluktuinen in Amsterdam te creëren.

Amsterdam, 12 november 2018

Zeg het met bloemen

Betekenissen van bloemen en planten:

– Betekenis van bloemen, planten en fruit (De Groene Kruidhof)
– Betekenis van bloemen (site Bloomgift)

Bloemen plukken (maar ook fruit):

– 10 x zelfpluktuinen (site iAmsterdam)
– Overzicht pluktuinen

Printen, mailen of delen
Blog Atente - 24-uurskamer, 24 uur open, 24 uur toegang

Afscheid nemen in 24-uurskamer

Afscheid nemen - veranderingen in de afgelopen jaren.
Van een kortstondig afscheid, naar 24-uurs kamer

In de jaren negentig overleed mijn laatste oma. 24-uurskamers bestonden nog niet en een uitvaart verliep over het algemeen volgens ongeschreven regels.
Ik weet nog goed dat ik met mijn zus in een uitvaartcentrum bij haar ging kijken en we tegen elkaar zeiden: Goh, haar haar zit zo anders. We fluisterden tegen elkaar: Zouden we aan haar mogen zitten om dat te veranderen? Uit onzekerheid giebelden we een beetje en zeiden: Nou weet je wat, er is toch niemand, laten we het gewoon doen!

Wat is er veel veranderd in 25 jaar!
Juist de laatste 25 jaar is er inderdaad veel veranderd in de uitvaartzorg. Bovenstaande ervaring is tekenend hoe het tot halverwege de jaren negentig was. Natuurlijk is er altijd een verschil (geweest) tussen grote steden en daarbuiten. Al is het alleen al door de grootte van de huizen, maar traditie speelt ook een rol.

24/7 toegang.

Nu ik inmiddels een eigen uitvaartonderneming ben gestart, ben ik nog steeds heel blij dat ik – meestal – de overledenenverzorging zelf uitvoer. Het maakt het contact met de nabestaanden nog intenser.
Zelf vind ik het heel mooi dat je daarna bij een 24-uurskamer de mogelijkheid hebt om wanneer je maar wilt en hoe lang je maar wilt bij je dierbare kunt zijn. Een afspraak maken is niet nodig, want je hebt immers een sleutel, code of pasje. Natuurlijk blijft de keuze voor een 24-uurskamer bij de nabestaande(n).
In Amsterdam zijn er bij R.-K. Begraafplaats Buitenveldert twee 24-uurskamers.

Een paar dagen geleden ontving ik de nieuwsbrief van Herdenkingspark Westgaarde (PC Uitvaart).
Westgaarde is enorm aan het verbouwen. En wat worden er vanaf juli 2018 in gebruik genomen?
Juist, 24-uurskamers!
Zijn de Amsterdammers dan toch aan het veranderen?

En mijn eigen plannen voor een 24-uurskamer?
Die blijf ik in gedachten houden, want dat kan natuurlijk nog altijd!

Amsterdam, 12 februari 2018

Printen, mailen of delen